United States or Suriname ? Vote for the TOP Country of the Week !
Sa masamá~g sandali niyaó~g Marso iká 23 n~g 1901, a~g Presidente Aguinaldo ay nahulog sa kamáy n~g m~ga kalaban, sa Palanan, Isabela; gayón man si Henerál Malvar ay nagpatuloy pa rin sa pakikibaka at sa kanyá~g m~ga nasásakupan ay nagpadalá siyá n~g gayari~g pahayag: «A~g ati~g sandata ay dapat na magpahayag na dî natin ginagamit upá~g ipuksá sa m~ga kawal na amerikano, sapagká't gaya rin natin, sila ay may m~ga iná, asawa, kapatid at m~ga anák na tumáta~gis ku~g silá'y ma~gápatáy».
Cun ualang tinapay, na-aari ang linugao at ang basabasa. Masama ang harina nang trigo, sapagca hindi pa luto sa apoy. Mapacacain naman ang maysaquit nang man~ga bun~gang hinog nang cahoy, di man lutuin; datapoua,t, ang hilao pa hindi sucat ipacain sa tauo, cundi pacalutuin muna sa tubig.
Ang triaca ay masama sa man~ga batang dinaraanan nang convulsión. Datapoua mabibig-yan din nang triaca, pagca guinagaua na ang man~ga itinuturo co sa capítulong ito, at hindi rin nauauala ang convulsión. Gayon din cun mapan~ganib na totoo ang buhay nang bata, ó cun ang pinagmul-an nang convulsión ay ang siya,i, natacot mabibig-yan din nang triaca.
Maigui rito naman ang dita número 14, timbang tatlong bahagui arao-arao, na isinasama sa alac at ipaiinom sa maysaquit. Magaling sa caniya ang pagcain nang yuro, hipon at man~ga talaba. Ang gamot sa hindi nananabi. Masama sa saquit na ito ang paglocloc na parati, ang pagdaramit nang marami, ang pagtahan sa hihig-an ang malauon, at ang pag-iisip na parati nang man~ga maliliuag.
"Nguni't kung minsán ay kailangang gumawâ ng masamâ upang matamó ang isang kabutihan. "Kailangang barilín ng isáng pinunò ang sundálo niyáng tumátakbó sa labanán upang ang ibá ay huwag magáyang umúrong. "Kailangang sugátan ang bató upang mapalabás ang kanyáng apoy. "Ngayon: alam na ninyó kung bakit kayo'y aming dinay
Ang pinagmumulan nang sipón ay ang pag-urong nang pauis nang catauan at ang cainitan nang dugo. Ang calaunan nang saquit na sipón ay bagay-bagay. Ang sipón nang ulo, hindi lubhang nalalauon; datapoua ang sa dibdib ay malauon sa roon. Cun nalalauon ang sipón, ay masama, sapagca dahilan sa calacasan nang pag-uubo, nagcacaramdam ang boong catauan, at napapasaulo ang dugo.
Doon sa oras nang pagputoc nang sibol sa baga, ang maysaquit ay lumulubha na anaqui hindi nacacaramdam. Datapoua,t, cun paamoyin nang suca, ay nasasaulan cun baga ang pagputoc nang sibol ay hindi masama, ayon sa sinabi co sa itaas sa párrafo 43; sapagca cun masama, ualang magagaua at mamamatay ang maysaquit.
Cun nangaanyaya sa pagcain ang may piguing, ay houag magpapauna sa lahat, nang houag uicaing salangapang n~guni,t, masama rin naman ang pinagcacahirapang anyayahang, sapagca,t, quinayayamotan.
Ang buhay n~g tao'y hindi panaginip, ang mundo'y di mundo n~g hirap at sakit, aking mapapasan ang bigat n~g lan~git kung sasabihin kong: Kung ikaw'y umibig . Tag-ulan... May nan~gagsasabing masama ang ulan, may nan~gagagalit sa lusak na daan, ako ang tanun~gi't... aking isasaysay na ang tan~ging gloria'y ang pagtatampisaw.
At saka inilapit sa matanda, upang ipainom. Dalawa ineng, itong aking kasama ay pumili ka, n~g makakahalig sa akin, at itinuro ang magkasigbay na si Juan at si Ambo. Sapagka't totoong masama sa aking n~gaion ang alak, linisan ko na ang malabis na pag inóm dahil sa ako'y nagkakasakít kung ako man lamang ay makaamoy.