United States or Montserrat ? Vote for the TOP Country of the Week !
AMADEO AT FELIZA: Ang catungculan nang magulang sa pag cacalin~ga sa anac, cun di mamatamisin sa loob at patutulong sa Dios, ay mahirap tupdin, at pag di natutuhan ay palaguing ¡ay! ang mabibitiuan nang ama at nang ina.
Mahahalatang hindi gagaling ang maysaquit cun ang pulso,i, hungmihina,t, hindi lungmalambot; cun hindi lungmilinao ang ulo; at cun mahirap sa rati ang paghin~ga; cun ang ilong, ang mata at ang bibig ay tuyo pa mandin sa rati, at ang voces ay nag-iiba. Lalo pang mapan~ganib ang maysaquit, cun nasisira ang bait, at balisang parati, cun tungmitin~gin sa magcabicabila, at ang tiyan ay namamaga.
Sasangrahan naman ang ganitong maysaquit cun siya,i, malacas pa; harí n~gang magsaoli ang canyang pagdahac. Mayroong man~ga maysaquit na anaqui gungmagaling; datapoua,t, ungmuuli rin silang magcasaquit; saca gungmagaling uli, bago humalili na naman doon ang pag-cacasaquit; at mahirap man itong canilang buhay, sila,i, nalalauong di iilang taon, na hindi namamatay.
Ang paraang ito n~g pagsulat n~g m~ga tagarito ay agad napawì n~g masacop na n~g m~ga castila, at noong taong 1705, ani Padre Totanes, ay totoó n~g mahirap macasumpong n~g tagaritong nacasusulat n~g gayon; n~guni't ani Dr. Borrows ay gumagamit pa hangang n~gayon ang m~ga Tagbanua sa Paragua n~g gayong pagsulat.
Pagpalain ang maglimos sa kapus, tumulong sa mayhirap, magpakain sa gutom; ñguní at mapulaan at sumpain, ang biñgi sa taghoy ng mahirap, at walang binubusog kundí ang sandat, at inubos ang salapí sa mga frontal na pilak, limos sa simbahan ó sa frayleng lumalañgoy sa yaman, sa misa de gracia ng may tugtugan at paputok, samantalang ang salaping ito'y pinipigá sa buto ñg mahirap at iniaalay sa pañginoon ñg maibili ng tanikalang pangapus, maibayad ng verdugong panghampas.
Caya hindi pa siya gungmagaling-galing bagcus ang lagnat ay para nan~g dati; matulin ang pulso, at cun minsan mahina at malambot; datapoua,t, cun minsan nama,i, matigas, at ga nag-aalon-alon; ang paghin~ga ay mahirap; pinan~gin~gilabutan nang guinao na maminsanminsan; gab-i gab-i lungmalaqui ang lagnat; ang pisn~gi ay mapula; tuyo ang man~ga labi, at nauuhao ang maysaquit.
May kauntî ri~g kaya na náiliblib sa mahirap na pakikipamayani sa buhay, palibhas
Ganyáng-ganyán ang asal na makikita natin sa mag-amá ni Tuníng sa Kasaysayang itó, na bagamán mahirap ang búhay, nang mahulí ay ayaw na silá sa kapwa nilá mahirap at ang ibig ay ang mayaman, dahil sa may nakápan~gibig lamang na isang masalapi kay Tuníng at ito'y si Ruperto.
Cun baga malaqui ang lagnat, pati nang pagsaquit nang bibig, at mahirap ang paglon-oc ay sasangrahan sa camay ang maysaquit. Ang ipacacain doo,i, ang linugao.
Naquita mo na't itong pacay ay mahirap at malaqui; n~guni't sa iyo aco umaasa, palibhasa'y icao ay malaqui rin at malacas pa. Naualan ca nang man~ga anac na daquila at hindi mapapalitán, n~guni't ualang cailan~gan: gumaua tayo at umasa at ang Dios ay laong malaqui sa lahat. Mayo nang 1898. Una.
Salita Ng Araw