United States or Uganda ? Vote for the TOP Country of the Week !
"Hu hm! hm! hm!" ang mulî niyang ngitngit "Papatayín ko! papatayín ko! hu! hm! hu! hm!... Noóng áraw, noóng áraw ¡hu hm!... akó ang harì sa báyang itó, óo harì! harì!... Sa áking haráp lahat ay nanunuyò, lahát ay lumuluhód, lahát ay "óo pô" sa ákin, walâng "hindî" ni "ayóko"! Noóng araw, ¡hu hm!... ako'y isáng don, isáng mahal na máginoo sa matá ng madlâ.... ¡hu hm! Lahat ay naniwal
¡Dios co! ay sino ang tatangui caya sa aking babathing man~ga paralita, na di pa anino nang hirap mong madla at dahil sa akin ay inalipusta. Sa ganong pagdidilidiling mataman nang ganitong hirap ay nanghihinapang, at mapayapa niyang pinagtitiisan ang pagcasiphayo,t, caalipustaan.
Nasunod na paua m~ga cahin~gian nang oras na yaon comida,i, nalagay ang hari,t, ang reina,i, niyaya ni Juan sampon nang casama ay gayon din naman. Dumulóg na sila,t, cumain pagdaca ang hari,t, ang reina pati man~ga sama, at nang macacain nag pupulong sila madla,t, sari-saring cabuhayan nila.
Walang anoano ay may tugtog n~g kornetang naulinigan sa dakong hinaharap n~g madla, tugtog na sinundan n~g biglang pagkabalisa't pagdadagitgitan n~g m~ga tao sa pagaakalang yaon na kaipala ang unang babala n~g gagawing pagpuputong.
Sumasabudhì n~g madlâ ang m~ga calupitáng dito'y guinágawâ n~g m~ga panahóng iyón. Ipinabilángo, ipinatapon ó ipinabitay bawa't filipinong numiningning dahil sa tálas n~g isip at sa pagsasangalang sa m~ga catwiran n~g lupang kináguisnan. Ang m~ga nangyaring itó'y nalimbag sa damdamin n~g batang si Jose Rizal.
Halos nabatid ng marami nguni't ang sanhi ay tila naging lihim sa madla. Walang naghari kundi ang mahiwagang pagpapakamatay ni Daniel Perez, datapwa't hindi nababatid ang lihim. Mga bulungbulungan lamang ang siyang kumakalat: nagbaril si Daniel Perez ng hindi malaman ang sanhi. May nagsasabing sadya ng nagsasawa sa buhay at may nagsasabing nasiraan ng pagiisip, kung kaya't inutas ang sarili.
A~g kabataan niyá ay maaga~g iminulat sa pagaaral sa baya~g sarili at na~g makatapos siyá n~g m~ga pá~gunahí~g pagáaral ay lumipát siyá sa San Juan de Letrán ha~ggá sa niyaó~g 1885, ay kanyá~g tina~ggáp a~g katibayan n~g pagká «Bachiller en Artes»: Nagpatuloy siyá n~g pagáaral n~g pagká Ma~ggagamot sa Páarala~g madlâ ni Sto.
Salamat na lamang at ni ano mang balitang kumalat ay wala na siyang pinangingilagan. Mabuti at lihim na lamang na nangyari ang lahat na di naalaman ng tao. Kaya't ang pangyayaring yaong nagbigay ligalig sa di iilan ay nagdaang parang walang ano man: nalihim sa madla. Ang simoy ng hangin ng gabi ay kay sarap samyuin!
Sa alin mang dako na ukol sa madla ikaw ay magbihis n~g hindi masagwa; n~guni at huag naman ang napakadukha, ó kaya marumi, kung dili may sira. At kung babayi ka, huag mong pákapalan mukha mo n~g pulbos, pagka't di mainam: manipis na pahid marikit na tingnan, ang kinang n~g balat huag na di maparam. ¿May iinam kaya sa kulay n~g balat nating kayumangi't makinis, maligat?
Napagtatalastas niyá ang canyáng cahirapan, nalalaman niyáng sa canyá'y walá sino mang tumitin~gin at sampò n~g canyáng asawa'y hindî siyá ipinagmamalasakit; n~guni't tunay na alám niyáng siya'y ma'y capurihan at kinalulúgdan n~g madlá hanggáng sa horas na iyón; hanggang sa horas na iyó'y canyáng kinaháhabagan yaóng m~ga babaeng nan~gagdáramit n~g catawatawá na pinamámagatan n~g bayang caagulo n~g m~ga sundalo.