United States or Barbados ? Vote for the TOP Country of the Week !


Ang icalaua,i, ang pamamaga nang bahay tauo. Ang icatlo,i, cun hindi lungmalabas yaong ugaling lungmalabas na dugo sa man~ga babaying nan~gan~ganac. Ang icapat ay ang gatas, cun hindi husay ang pagpatun~go sa man~ga suso nang babaying. Ang icalima,i, cun hindi lungmalabas ang inunan.

Caya cun mahina ó hindi husay ang pagtapon nang puso nang dugo, ay mahina rin at hindi husay ang pulso, na dahil doon naquiquilalang maysaquit ang tauo. Caya n~ga yata touing sabihin sa librong ito, na ang pulso,i, malacas, ó mataas, ó puno, ang cahologan noon ay ma-aalaman na nang mangagamot ayon sa turo cong una.

Cailan~gang maalaman nang man~ga mangagamot na cun minsan mayroong tauo, na hindi man siya lagnatin ay dinaraanan din nang pagsaquit nang alin mang casangcapan nang catauan, na itong pagsaquit na ito ay hindi sungmasala sa caugaliang oras, cundi ang pag-uli ay husay, sa macatouid touing icalauang arao, ó arao-arao para nang saquit na pan~giqui.

Pag ang may catauan dinaraanan nang saquit na hica, ay ilagay siya sa husay capítulo 4, at houag pacanin nang carne ó nang anomang bagay na mabig-at sa sicmura; cun totoong hirap ang lagay nang maysaquit, ay houag pacanin nang anoman. Magaling ipainom sa caniya ang bilin sa número 1 ó 2.

Ang pagsumpit ay isa pang nacauauala nang pagsaquit nang ulo, caya ang maysaquit susumpitin arao-arao at cun munti ang lagnat, at hindi talaga siyang bubulutun~gin nang marami, ang baños, ang pagsumpit, at ang husay sa capitulo 4, ay magcasiya na.

Caya mahahalata nang tauo na malapit na siyang magcasaquit, cun hindi siya malicsi, ó masipag na para nang dati; cun nananab-ang nang pagcain; cun masaquit-saquit ang sicmura; cun madaling mapagod, ó cun mabig-at ang caniyang ulo, ó cun mahaba ang tulog, datapoua,t, hindi mahimbing; cun siya,i, ga namamanglao, at masaquit nang caunti ang dibdib; cun inurun~gan nang pauis, ó cun madali siyang pauisan; cun hindi husay ang pagtiboc nang pulso, ó cun siya,i, guiniguinao na parati.

Ang pulso ay munti at husay; sungmusunod ang malimit na pagiilaguin na bagay-bagay ang color, at mayroong bulati at dugong casama; cun minsan ang tumbong ay lungmalabas pati.

Ang pulsong malambot magaling pa sa matigas; cun ang pulso,i, munti, madalas, at matigas pa, ay malaqui ang pan~ganib nang maysaquit. Mayroon namang pulsong hindi husay ó gulo; sa macatouid, cun mula sa isang pagtiboc hangan doon sa isa, ay hindi magcasinglauon ang man~ga pag-itan. Ang man~ga uusisain nang mangagamot cun siya,i, tinatauag nang maysaquit.

Cun hindi na nalalagnat ang maysaquit, ay ilalagay siya sa husay nang man~ga maysaquit na magaling galing na, capítulo 5; at cundi siya lumacas, ay pacacanin nang timbang cahati nang bilin sa número 42; at cun lauon nang nacacain ang maysaquit, ay pacacaning uli noon ding bilin sa número 42, timbang cahati rin.

Datapoua pagca guinagamot pagcaraca nang husay na pag-gamot ang tauong tiniticdas, ó tinotoco, ay hindi mahirap ang catapusan nang saquit, at ualang natitirang bacas na masama. Ang pag-gamot doo,i, ganito. Cun baga malaqui ang lagnat, at ang pulso ay matigas, at malaqui ang casiquipan nang dibdib, cailan~gang sangrahang minsan ó macalaua ang titicdasin.