United States or Palestine ? Vote for the TOP Country of the Week !


Tumacas at nan~gagsitacbó halos ang lahát, babahagyâ na ang nan~gagmadalíng lumúsong sa húcay. Si María Clara at si Párì Salví ang nan~gagsipanatili lamang sa caniláng kinálalagyan, sa pagca't hindî silá man~gacagaláw, nan~gamumulâ at hindî man~gapagsalitâ.

Ang gagamot sa maysaquit, ay isusuot ang caniyang ulo hangan liig sa loob nang paño, at cun hungmihila yaong dalaua catauo, ang mangagamot ay itinataas na magpilit ang caniyang ulo; at cun gayo,i, madadala niya tuloy paitaas ang camay nang maysaquit, at saca itinutulac niya nang camay ang dulo nang butong lungmingsad, at pinatatama sa caniyang hucay sa dacong balicat.

¡Ayaw! ¡ayaw! ¡ayaw co n~g humúcay! ang isinalabat n~g causap na lipós n~g pan~gin~gilabot, na binitiwan ang pála at umahon sa húcay; akíng nábaac ang bá-o n~g isáng úlo at nan~gan~ganib acóng bacâ hindî acó patuluguín sa gabíng itó. Humalakhác ang maglilíbing n~g canyáng makitang samantalang umaalis ay nagcucruz.

Sa loob at labas ng bayan cong saui caliluha,i, siang nangyayaring hari cagalinga,t, bait ay nalulugami ininis sa hucay ng dusa,t, pighati. Ang magandang asal ay ipinupucol sa laot ng dagat ng cutia,t, lingatong balang magagaling ay ibinabaón at ilinilibing ng walang cabaong.

Sa pagca,t, namumun~ga nang totoong masarap, at cacaunti ang cahoy na yaon sa pulóng yaon. Si Basilio. Yao,y, isang cahoy na matanda at ucab na, at di na maglalaong panahon ang caniyang pamumun~ga. Si Juan. ¿Baquit mo natalastas? Cahit ucab sa isang tabi, ¿di caya maraming cahoy ang naquiquita nating may malaquing hucay sa punò, ay namumun~ga ring mahabang panahon?

Caramihang táo ang dumúducal n~g lupa at gumágawâ silá n~g isáng maluang at malálim na húcay naghahanay ang ibá n~g m~ga batóng tinibág sa tibagan n~g báyan, nagbábaba n~g lulan n~g m~ga carretón, nagbúbunton n~g buhan~gin, nan~gaglálagay n~g m~ga torno at m~ga cabrestante....

¡Para manding nakikinikinita na, nakikinikinita na! ang isinisigáw n~g escribano; ¡sinasabi co na! hindî masiglá ang paglusong sa húcay ni guinoong Ibarra, ¡Nakikita co na! ¡Isang "Indio" naman lamang ang siyáng namatáy!

Ang man~ga dulo nang buto nang tauo ay mabilog ó masubong na sungmusoot, at pungmipihit sa hucay na mabilog din at malucong; at cun ang mabilog na dulo nang buto, ay ungmaalis doon sa hucay na dating quinasosootan, ang pan~galan sa ganoon ay lungmingsad ang buto.

¡Catulad ca n~g baunang iyóng hinuhucay! ang winíca sa canyá n~g matandáng lalaking nan~gín~ginig ang voces; hindî mo nalalaman ang halagá n~g nawawalâ sa iyo. ¿Sino ang ililibing sa húcay na iyán? ¿Nalalaman co cung sino? Isáng patáy ang ilílibing diyan! ang sagót na nayáyamot n~g maglilibing.

Cun gayon ay cailan~gang isaoli agad ang buto doon sa caniyang lugar, sapagca cun pinabayaan nang malauong panahon ay hindi na maisaoli, at ang hucay na talagang pipihitan noon, ay nagcacalaman, at caya hindi na maaring sumoot doon.