United States or China ? Vote for the TOP Country of the Week !
Sa pagtauag niya,i, ang nag-ualang kibò paanong cacamtan ang ipinan~gaco, pag naglibanliban icaw ay di taho ang camatayan mo,i, cahirapang lalo. Caya n~ga sa gayong pagbubucas bucas ay lubhang marami ang nan~gapahamac, na ang ualang hangang dusa ay linan~gap n~g man~ga pabayang nagpapacatamad.
Na buloc na,t, hindi sucat na matiis yaong sumisin~gaw na bahong malabis, nang cay Margaritang abutin nang titig sumicdo-sicdo na ang caniyang dibdib. Uinauari niya ang kinahinatnan n~g gayong cakilakilabot na bagay, na sinalubong n~g caniyang caauay tinadtad n~g sugat hangang sa napatay.
Ang dami, di umano, n~g m~ga ito ay may tatlong yuta at pawang nan~gananahan sa m~ga gubat at bundukin n~g Bataan at Sambales at sa Silan~ganang bundukin n~g dakong hilaga n~g Luzon na mula sa Cabo Engaño hangang Baler. May man~gilan~gilan ding nan~gananahan sa m~ga bundukin n~g m~ga lalawigang Rizal, Bulakan, Kapangpan~gan Tarlak, Pangasinan, Ilokos Norte, Nueva Ecija at Abra.
Cun minsan naman, cun nahuhulog ó lungmulucso ang babaying buntis ó cun lungmacad nang matulin, ó nahirapan nang pag-gaua, ó cun inarauan, ó cun sungmusuca, ó nagalit, ó natacot, ó cun nacainom nang maraming alac ó cha, ay sungmasaquit ang caniyang bay-auang na yaong saquit ay ungmaabot hangang hita, bago sumunod doon ang pagsaquit nang tiyan, na dahil doo'i, nahahalatang macucunan siya.
Sasangrahan ang maysaquit minsan ó macalaua, ó macaitlo man, hangang lumambot ang pulso; sa unang pagsasanggra ay cucunan nang maraming dugo; sa loob nang apat na oras ay inuuling sinasangrahan; cun minsan ay hindi magcasiya ang macaitlo sangrahan ang maysaquit; cun baga ang pulso ay lungmalambot sa unang pagcuha nang dugo,i, itinatahan ang pagsasangra; datapoua cun baga ungmuuling tungmitigas ang pulso, ay itinutuloy ang pagsasangra.
Ang pagpambo sa malacucong tubig ó ang baños man lamang hangang tuhod, ay macaguiguinhaua rin sa maysaquit, pag sinangrahan at sinumpit ayon sa sinabi co na sa itaas. Datapoua cun pambohan muna ang maysaquit, bago sangrahan, ó purgahin, ay lulubha siyang bagcus.
At doo'y totoong kinagagalitan ang m~ga insíc, hangang sa pagcamal-an ang m~ga japonés na isinasama nilá sa pagcasusot sa m~ga insíc. N~g ica 16 n~g Mayo n~g 1883 ay lumulan si Rizal sa vapor "City of Roma" at tumun~go sa Europa.
Sukat hangang dito, Dalmacia kong guiliw tanáng mahalagang aking tagubilin, sapagka't ang takda nitong búhay natin ay di natatanto oras n~g pagdating. Yaóng ating bukid kung ako'y manaw na ihanap n~g tawong marunong magsaka na may sadyang bait na nakikilala nang di ka dalawing n~g pagkakasala.
Halagang isang copang sorbetes, Ah, gungong, iyang pagka Bakokoy mo na malapit-lapit kang maging bakoko, pang-ulam sa mahal na araw; piniral ni Kamagong sa tain~ga't sinabing dingin mo itong sasabihin: ¿Iniibig mo ba ang iyong bayan? Hangang huling tibok n~g aking hinin~ga, ang tugón ni Bakokoy na waring nagmamalaki. Kung iniibig mong gaya n~g iyong sabi, ani Tenteng, palilinawan kitá.
Sa n~galan n~g buhay na nagpacalagot n~g capua nio anac na nag isang irog malaong alitan ilibing sa limot, bihisang payapá hangang huling tiboc." Ano pa't ang gayon dalaua'y tumupad camay ay ipinatong sa canilang anac, tauad pinagsumpa sa mata'y lagaslas ang lúha at saca mahigpit nag-yacap.