United States or Saint Lucia ? Vote for the TOP Country of the Week !
Mayroon namang iba, na dahilan sa pagca inarauan, ang mata,i, sinisin~gauan ó naguiguing lirain, ó ga naguguló ang canilang pagtin~gin, ó cun minsan anaqui mayroon silang naquiquitang lungmilipad na parati sa canilang harap.
Ano,i, sa matanto niya,t, maalaman sa dalauang bata daang pinagmulan, escrupulong dala sa loob naparam man~ga anác niya,i, lalo nang minahal. Nang quinabucasa,i, niyong maumaga napasa dun~gauan si Doña Leonila, at pinagmamasdan ang man~ga maceta caparis nang jardin niya sa España.
Susumpitin naman siyang macaitlo cun arao, at macaitlo cun gabi, nang tubig na pinaglagaan nang culutan, na may casamang caunting lana, ó lan~gis na bago nang niyog . Saca pinalulucloc na parati ang babayi sa tapat nang isang palioc na puno nang tubig na mainit, at pinasisin~gauan siya roon, sapagca ang sin~gao nang mainit na tubig ay nacacalambot agad sa catauan.
Cun baga naglilintog, ó sinisin~gauan ang lugar na pinapahiran, itinatahan muna ang pagpapahid nang mercurio. Saca pumambo nang malimit ang maysaquit, at pagca nauala na yaong man~ga lintog, ay magpahid siya uli para nang dati. Ang liig na lungmalaqui, at ang man~ga bucol na sungmisibol doon ay masamang hipoi,t, lamasin nang camay, at lungmalaqui pa mandin.
Malaquing totoong dalang catouaan alin mang bintana na canyang dun~gauan, ay jardineria,t, sari-saring bagay nan~ga mamacetas sadyáng caban~guhan. Ipagparito co sa haring monarca bunying si D. Feliz amá niyang sinta, isang arao n~gani nanunun~gao siya sa real palacio loob ay nagtacá.
Maigui roon naman ang tubig na dinoonan nang gata nang cahel, na ualang azúcar, na yao,i, sa umagang umaga,i, iinumin; magalin din ang pagcain nang cahel cun umaga. Ang tubig na pinaglagaan nang ugat nang hagunoy ay mabuti naman doon sa hindi manabi. Ang gamot sa sinisin~gauan, ó sa namumula ang mata.
Ang tauong nanhihimatay, ó ang dinaraanan nang apoplegía, ó epilepsia, cun minsa,i, tila natutuluyang namamatay, bago,i, hindi patay. Caya yaong man~ga gayong maysaquit, ay hindi sucat ilibing muna, cundi maramdamang mabaho baho na. Ang mabuti doon ay hubdan at sangrahan sa camay, at ilagay sa maaliualas na lugar, na bucas ang lahat na don~gauan.
Ang lahat nang ito,i, natatantó nang lasing, n~guni di pinapansin, at palibhasa,i, di mapaglabanan ang masamang caasalán. Ang tiyan nang man~gin~ginom ay maipag hahalimbaua sa isang pusalian, na sinisin~gauan nang lalong cabaho bahoan na sumisin~gao sa catauan, caya cahit ualang lamang alac, ay quinasusuclamán nang capoua tauo, ayao lapitan, at palibhasa,i, nacahihilo.
Ang man~ga maysaquit tinatabin~gan, quinucumutan, linilibutan nang maraming tauo, sinasarhan naman ang lahat na pinto,t, dun~gauan; itong lahat na gauang ito,i, nacacahirap sa maysaquit, at nacacalubha sa caniya; na ang ualang saquit ma,i, hindi macacapagtiis noon.
Dito na umusbong sa canilang dibdib si José Burgos n~ga ay sinumpang tiquís at paghigantihan gauan niyaong pan~git lihim na pacaná na asal balauis. Baga ma't gayon na ay cusang tumiguil ang lahat n~g Fraile sa gayong usapín, di rin naampat at napatuloy rin sapagca't tumauid sa lupain natin.