United States or Guatemala ? Vote for the TOP Country of the Week !
Yaong man~ga paraan nang pag-gamot sa man~ga sugat na sinaysay co sa capítulong ito ay sucat na sa anomang sugat; datapoua mayroon pang ibang man~ga bagay na magaling ding maalaman n~g m~ga mangagamot, maca cailan~gang gamitin nila cun ualang iba.
Tutulong at n~g gumaang ang pagdadalá rito n~g m~ga máquina at ang pagtatayo n~g m~ga bago ritong hánap-búhay ó kinakailan~gang hánap-búhay. Magbúbucas n~g m~ga tindahan, m~ga almacen at iba pang mábibilhan n~g m~ga A n~g canilang m~ga kinakailan~gan upang macabilí n~g lalong mura ang halagá cay sa m~ga ibá.
Akin ding ipinakilala sa kanila ang m~ga aral n~g "Katipunan"; at isinaysay ang kapakinaban~gang natamó n~g Bayang Pilipino sa paghihimagsik na pinamatnugutan n~g kapisanang yaong itinatag at pinan~guluhan ni Andrés Bonifacio.
Ang isa pang totoong malacas na gamot sa lahat na bagay na bulati ay ang dagta nang papaya, yaon bagang nangagaling sa bun~gang mura na sinusugatan nang tumulo. Ang man~ga bata,i, binibig-yan nang timbang saicapat hangan sa timbang cahati noon, at linalahucan nang gatas nang calabao ó cambing; ang matandang tauo,i, binibig-yan nang marami.
Sa kabuhayang ko ang laging gunita manin~gas na aking ninanasa-nasa ay guminhawa ka ang hiyaw n~g diwa pag hin~gang papanaw n~gayong biglang-bigla. Ikaw'y guminhawa laking kagandahang ako'y malugmok, at ikaw ay matanghal, hinin~ga'y malagot, mabuhay ka lamang bangkay ko'y masilong sa iyong Kalan~gitan.
Caya ang nan~gan~gain nang maraming bun~gang magulang nang cahoy cun tag-arao, maliuag daanan siya nang gayon saquit. Ang icatlong bagay na pag-iilaguin, na mahirap ang damdam nang may catauan sa sicmura, at pati nang paghinga cun minsa,i, mahirap din, na yao,i, pinan~gan~ganlan nang castilang disentería maligna.
Itó ang pinacá "otoño" at "primavera" namin, nanlálaglag ang iláng m~ga dahon, datapuwa't laguing sumisilang ang m~ga bulaclac. Nagbuntóng hinin~gá si párì Salví. Sisilang, pagdating n~g Febrero, ang m~ga bagong san~ga n~g m~ga cahoy at pagdating n~g Marzo'y may m~ga bun~gang hinog na tayo. Pagdating n~g m~ga buwang tag-init ay paparoon cami sa ibang daco. N~gumitî si Fray Salví.
Nang man~ga gamot na cailan~gang ihanda,t, in~gatan nang Médicong tagalog sa caniyang bahay. Ang isang botellang balat nang Ditang binayo, at ag-ag sa sinamay na masinsin. Yaong botella,i, doroonan nang taquip na daluro. Ang isang botellang balat nang Iguio na babayohin din at aag-aguin sa sinamay na masinsin. Ang botella,i, tatacpan nang dalurong mahigpit.
Ang isang munting caputol na caua-yan, ay magagauang panhihip; n~guni cun hihipan sa ilong ay cailan~gang tacpan nang camay yaong cabilang butas nang ilong, pati nang bibig; cun sa bibig hihipan ay tatacpan naman ang ilong. Caya guinagaua ito,i, nang magpatuloy ang han~gin sa baga nang nalunod.
Saca ipinapasoc sa loob ang bitucang lungmalabas; itong pagpasoc nang bituca cun minsa,i, ualang liuag; cun minsan ay hindi sungmusunod, cundi marunong humipo ang mangagamot sapagca cailan~gang iriin nang camay na catulong ang man~ga daliri, at pinipilit pumasoc sa loob ang man~ga bituca.