United States or Brazil ? Vote for the TOP Country of the Week !
Elefante. Hindî malayong n~g caunaunaha'y nagcaroon n~g elefante dito sa Filipinas, caya sa wic
¡Hindi cailan~gan! ¡sabihin mong Filipinas! ¡Ayaw aco! Aco'y hindi isang lumang casangcapan ... ¡bahagya pa lamang nacagaganap aco n~g tatlompong taón! ang isinagot na naglilis n~g mangas na parang naghahanda sa pakikiaway. Sabihin mo, napacap , ó ¡babalabaguin cata n~g silla! Namasdan ni Consolasión ang galaw, nagdilidili at nagsabi n~g pautal, na humihin~ga n~g malacas: Feli ...Fele ...File ...
Datapuwa't cung nagsusumakit man si Rizal sa icapapanatag n~g m~ga irog n~g canyáng puso'y hindî naman niya nililimot ang ipagtatamó n~g guinhawa, m~ga calayâan at casarinlán n~g Filipinas, at sa pagca't ang pagcacaisa'y siyang mahigpít na cailan~gan upang tamuhín ang m~ga gayóng bagay, inisip niya't itinatag ang isáng samahang pinan~galanan niyang Liga Filipina ; nagpalimbag siyá n~g maraming palatuntunan n~g capisanang itó at ipinadalá sa canyáng caibigang si G. Domingo Franco.
Ang isa sa m~ga paisano'y isang taong malingguit, maitím ang balbás at waláng íkinatatán~gì cung dî ang ilóng, na sa calakhá'y masasabing hindî canyá; ang isá, nama'y isang binatang culay guintô ang buhóc, na tila bagong datíng dito sa Filipinas: itó ang masilacbóng pinakikipagmatuwiranan n~g franciscano.
Maigui rin dito ang talaba na yao,i, hindi lulutuin, cundí pagcaraca,i, cacaning hilao. Dito sa Filipinas ang natutuyo ang catauan ay magaling uminom siya nang tuba sa niyog ó sa caong, datapoua houag ang maasim. Mabuti rin ang siya,i, cumain nang man~ga sarisaring matamis na guinagaua sa man~ga trapiche.
Ganitó ang canyang sinabi: "Hindî n~g n~gâ macahihin~gî n~g higuít pa sa ritong cagandahan n~g pagcacatalumpatî: nagsalitâ si Rizal sa n~galan n~g Filipinas, na dî tagláy ang pagpapacumbabang hiníhin~gì n~g m~ga castíl
Sa catapusa,y, nacatanao nang ilang man~ga halaman na inacala niyang nararapat lapitan at siyasatin. Totoong nagcacalapitlapit na naguing parang isang cagubatan, at namasdan niya na ang iba,y, may bulaclac na mapulapula, ang iba,y, mapuputi, at ang iba,y, ualang bulaclac cundi man~ga bun~gang mapupusiao na casinglaqui nang bayabas natin dito sa Filipinas. Quinagat niya capagdaca ang isa; datapoua,t, naquilala niyang di sucat macain, at totoong nagalit siya, na capagdaca,y, binunot niya ang halaman, at ihahaguis na sana, ay siyang pagcaquita niya sa man~ga ugat ay may nabibiting tila man~ga tugui na malaqui,t, munti. Inacal
Tulóy ang paggulong n~g coche: nacasasalubong n~g isáng carromatang híla n~g isá ó dalawang cabayo, na napagkikilalang galing lalawigan, dahil sa guarnición at iba pang cagamitáng pawang abacá. Pinagpipilitang makita n~g carromatero ang naglálacbay na nacasacáy sa maningning na coche at nagdaraang hindî nakikipagpalitan n~g cahi't isáng pananalitâ, n~g cahi't isang pakikipagbatîan. Cung minsa'y isáng carretóng híla n~g isáng calabaw na marahan ang lacad at parang waláng anó man ang siyáng nacawawalâ n~g capanglawan n~g maluluang at maalicabóc na m~ga lansan~gang napapaliguan n~g makináng na araw n~g m~ga "trópico" . Nakikisaliw sa malungcót at dî nagbábagong anyô n~g awit n~g namamatnugot na nacasacáy sa calabaw ang matinding calairit n~g tuyóng rueda sa pag-íkit na casama ang kinsékinsé n~g mabigát na carretón; cung minsan nama'y ang malagáslas na tunóg n~g gasgás na m~ga paa n~g isáng paragos, niyáng trineong sa Filipinas ay hinihilang napacabanayad sa ibabaw n~g alabóc ó n~g m~ga lubác sa daan. Sa m~ga capatagan, sa m~ga malilinis na lupang pinaghahalamanan ay nan~gin~ginain ang m~ga hayop na casama n~g m~ga tagác, na payapang nacadapò sa ibabaw n~g m~ga vacang capóng n~gumún~guyâ at linalasa ang m~ga sariwang damó n~g parang, na ipinipikítpikít ang m~ga matá,; sa dacong malayo'y m~ga babaeng cabayong nan~gagdadambahan, nan~gaglulucsuhan at nan~gagtatacbuhang hagad n~g isáng masival na potrong mabab
N~guni ang ugaling gamitin nang man~ga mangagamot dito sa Filipinas, ay ang bot-o nang mostaza na canilang binabayo muna bago samahan nang bauang at asin, sampon nang caunting tinapay. Sa man~ga bata, sapagca manipis ang balat, ay sucat na roon ang lebadurang panis at ang caunting suca. Nota.
"Cung napagtátalastas co sanang aco ang pinagpapatoonan n~g política n~g Filipinas, at cung mapagtalastás co sanang cagamitan n~g aking m~ga kababayan ang aking pag-lilingcod, marahil mag-alinlan~gan aco sa pagpapatuloy nitong aking gágawin; datapowa't may m~ga ibáng macacahalili sa akin, at humahalilí na n~gang malaki ang nagagawa cay sa akin; hindî lamang ito: marahil pa'y may m~ga nagpapalagay na aco'y calabisan na, at hindî gagamitin ang aking m~ga paglilingcod, sa pagca't aayaw niláng pakilusin acó.
Salita Ng Araw