United States or Montserrat ? Vote for the TOP Country of the Week !


Ang isang pelotilla noon ilagay mo sa isang cucharang tubig na malamig, at ipalon-oc mo sa maysaquit; houag lamang palonoquin nang marami noon ang maysaquit, sapagca itong damong ito,i, matapang pa sa cicuta. Ang cagalin~gang ipalon-oc sa maysaquit sa unang arao ay ang timbang ualong butil na palay.

Ang ulo ay cailan~gan namang ahitin. Cun ang saquit hindi nauauala, at hindi rin namamatay ang may catauan, caalamalam boong buhay sira ang caniyang ulo. Ang gamot sa nacalon-oc nang lason. Cun mayroon tauong nacacain n~g anomang bagay na lason, para nang talamponay ó cabuti, ó bun~ga nang tuba, camaisa ó pepita ni san Ignacio, ó iba cayang damong masama, ang gagauin doo,i, gayon.

Maiinom maghapon nang maysaquit ang timbang cahati; datapoua ang hindi pa bihasa doon houag painumin n~g ganoon carami; sucat na roon muna ang timbang saicaualo ó saicapat. Itong polvos ay isinasama sa tubig na malacuco. Cailan~gang ituloy gauin itong ganitong gamot nang mababang panahon. Ang pan~galan nang tagalog doon sa damong yaon ay anisanisan , sapagca ang bot-o noon ay tila bot-o nang anis.

May isá pang cahulugán; ang lupang may pananím na anó mang damóng pacain sa m~ga háyop.

Ang isang gamot naman, na totoong galing sa galis, ay gayon: Ang timbang apat na pisong dahon at san~ga nang damong pinan~gan~ganlang sangdicquit ay ilaga mo nang isang oras calauon sa apat na botella at calahating tubig, sampon nang timbang apat na piso rin dahon nang culutan, at siya ang ibabasa mong mainit-init sa galis, na macalaua maghapon, pag pinurga muna ang maysaquit, at sa loob nang ilang arao ay mauauala ang galis.

Maigui rin patacan ang mata nang dagta nang dahon nang pandacaqui. Ang gata nang aligban~gon ay mabuti naman doon. Itong láhat ay aral ni P. Clain; datapoua hindi co na-aalaman cun macagagaling yaon. Dapat atohing gauin ang píldoras número 57; ó cun ibig mo ay basain ang mata nang alac sa misang pinagbabaran n~g cataua,t, dahon nang argémone , yaon bagang damong itinuturo co sa párrafo 338.

Ang magaling canin niyang parati ay itong man~ga ganito. Ang dalandan, ang dayap, ang tain~gan daga, ang sampaloc, ang coles, na ito,i, totoong buti sa caniya; ang mostaza ay magaling namang gulayin niya. Ang damong pinan~gan~galang paco , cun doonan nang suca, ay totoong buti sa caniya; datapoua hilao cun cacanin.

Ang sigandagat ay damong mabolo. Ang taas ay tatlo ó apat na dangcal. Ang bulaclac ay tila azul, at apat ang bot-o, na yao,i, matigas, maitim, malandas at maquintab. Cun hindi minamatapang mo ito, ay atuhin mo ang bilin sa número 77. Nota. Ang ojimiel ay gayon ang paggaua. Ang dalauang tagayang pulot ay hinuhulugan nang isang tagayang suca, at yaon ang pinan~gan~ganlang ojimiel.

N~guni't caming dating dala sa pahamac n~g m~ga pa ayang may pamuc-hang sarap, m~ga tain~ga'y bin~gi't calooba'y gayac pagcat gayo'y siyang sacbating marapat. At n~g upang huag lumago't umiral ang sin~gao na damong panalot sa buhay, niong mahalagat asam na halaman agaring lipuling ualang pacundan~gan."

Magui ring lahiran nang dagta nang argémone na yao,i, damong sungmisibol sa man~ga patio nang simbahan nang Maalat pati sa Tondo; ang bulaclac noon ay malaqui,t, madilao; ang catauan pati nang bun~ga sampon nang dahon ay matinic; ang dagta noon ay madilao. Ito,i, turo ni Linneo. Ang gamot sa masaquit ang tayin~ga.