United States or Benin ? Vote for the TOP Country of the Week !


Tumatácbo si Sisang patun~ sa canyáng báhay, tagláy iyóng caguluhan n~g baít na nangyayari sa ating cataohan, pagcâ sa guitnâ n~g isáng casacunaán ay walâ sino mang nagmamalasakit sa atin at sa ati'y tumatacas ang m~ga pag-asa.

Naualang halaga ang pinag-usapan tratadong guinaua sa Malabóng bayan at cusang naniniig lubos na guinitao pagtin~gin sa yaman nasabing general. Nagn~git-n~git na naman n~g ito'y matalós ang lahat n~g dibdib n~g m~ga tagalog, n~guni't sa uala rin dito ay inabot caguluhan baga gaya n~g natapus.

N~g marinig ang canyáng voces, naramdaman ni María Clarang pínapanawan siyá n~g lacás, hanggáng siyá'y nátimbuang sa m~ga camáy n~g canyáng m~ga catotong babae. Malakíng caguluhán ang naghaharì: sabay-sabay na nan~gagsasalitâ, nan~gagcumpáscumpás ang m~ga camáy, nan~gagtatacbuhan sa magcabicabil

Nápatin~gín na lamang sa canyá si Ibarra't hindî maalaman cung anô ang sasabihin; ang m~ga iba'y nan~gagtitin~ginan sa pagkatacá at nan~gan~ganib na magcaroon n~g caguluhan. Nagtátapos na ang paghapon, ang "cagalan~gán ninyo'y busóg na" ang isásagot sana n~g binat

Tatawaguin cong "palabistero" ang únang civil na aking makitang nagnanacaw n~g inahing manóc!... at pagdaca'y magcúcumpisal acó! ang bulóng na maráhan n~g isá sa m~ga tagabúkid, na pagdáca'y lumayô sa pulutóng. Hindi sahól ang ligalig na naghahari sa bahay ni capitang Tiago sa caguluhan n~g pag-isip n~g m~ga tao.

Baga ma't sila'y cusang nagastahan nag-gugol n~g pilac na hindi mabilang, di na alumana humusay n~ga lamang lacad n~g panahong man~ga caguluhan. Ang general noong balitang D. Cárlos de la Torre n~gani ang pan~galang lubós na naguing mabuti sa man~ga tagalog at sa tanang Fraileng nag-asal balaquiot.

Natacpáng lubos ang canyáng voces n~g m~ga bulongbulun~gan at n~g m~ga sigawang sumiból sa lahat n~g súloc n~g sálas: yao'y naguing isáng caguluhan na lámang. ¡Hindî! ang isinígaw n~g isang matálic na conservador; ayaw cong maipan~galaratac niyang siya ang nacagawa n~g fiesta, ayaw. Pabayaan, pabayaan ninyong aco'y macapagsalitâ.

N~guni't ang kinaroroonan n~g lálong malakíng casayahang hálos ay caguluhan na'y doón sa isang malápad na capatágang mataas, na iláng hacbáng lámang ang láyò sa báhay ni Ibarra. Cumacalairit ang m~ga "polea", umaalin~gawn~gaw ang m~ga sigawan, ang mataguintíng na tunóg n~g batóng nilalabrá, ang martillong pumúpucpoc n~g pácò, ang palacól na inilalabrá n~g cahab-an.

Manaa ang isa pang pinagcacaquilalanan n~g cahusayan ó caguluhan n~g pulso, ayon sa aral ni Solano na médicong castilang marunong na totoo sa una. Cun mula sa isang paghin~ga nang tauong ualang saquit at tahimic ang lagay hangan sa ungmuuli yaong isang paghin~ga, tunmitiboc ang pulso nang macaapat; ay totoong galing at husay.

Ang matapang na si Villardo, na hindi inaacalang man~gagsisirating ang m~ga taong iyong, canyang ipinalagay na cacampi n~g m~ga moro, inihaguis naman ang canyang espada at escudo at saca bumigay n~g tacbo; nang makita n~g m~ga morong tumatacas ang cakilakilabot na cristianong iyon, hindi sila nag-alinlan~gang siya'y canilang gagarin: may naririn~gig na m~ga sigawan, m~ga daing, tun~gayawan, m~ga salitang capusun~gan, nagtatacbuhan ang m~ga tao, nan~gamatay ang m~ga ilaw, ipinaghahaguisan sa impapawid ang m~ga vaso n~g ilaw, at iba pa. ¡M~ga tulisan! ¡M~ga tulisan! ang sigaw n~g m~ga iba. ¡Sunog! ¡sunog! ¡m~ga magnanacaw! ang sigawan naman n~g m~ga iba; nan~gagsisitan~gis ang m~ga babae't ang m~ga musmos, gumugulong sa lupa ang m~ga banco at ang m~ga nanonood, sa guitna n~g ligalig, pagcacain~gay at caguluhan.