United States or French Guiana ? Vote for the TOP Country of the Week !


Inilagáy ni Ibarra ang canyáng m~ga camay sa magcabilang balicat n~g maglilíbing at mahabang oras na siyá'y tinitigan n~g tin~ging hindî maisaysay cung anóng íbig sabihin. ¡Icáw ay walâ cung isáng culang palad! ang sinabi, at umalís na dalîdaling tinatahac ang m~ga butó, m~ga húcay, m~ga cruz, na paráng ísang sirâ ang ísip.

Ang ama ay may sáquit sa hospital, at ang anac na bunsô, na si Pablo ang n~galan, ay nahihigâ naman, at cahabaghabag ang lagay, sapagcat ang cataoan ay tuyóng tuyô, at butó at balat na lamang, at cun iburol, ay ualáng hindi magsasabi na ang batá ay bangcay na mistulá: at ang dumalao na médico, ay nan~gusap nang ganito sa ina: Ang anac mo ay mamamatay na ualáng sala: masasayang na totoo ang anomang ihatol, sapagcat ang sáquit niya ay hindi matatalo nang anomang gamot.

Ang bouang tumatama sa butó, ay may tatlong puo,t, isang arao; at ang tumatama sa lubac ay tatlong puo; liban na lamang ang Febrero, na cailan ma,y, di dumarating sa tatlong puong arao, sa pagca,t, mayroon lamang dalauang puo at ualo, at minsan sa touing icapat na taon ay dalauang puo,t, siyam na arao.

Itong saquit na ito,i, totoong sama cun hindi pagcagamuting agad. Ang nararamdaman nang nagcacasaquit nang gayón ay ang man~ga ganito. Ang catauan niya,i, mabigat na totoo, na dahil doon ay aayao siyang cumibo. Ang man~ga casucasuan nang man~ga buto ay lungmalagutoc, cun lungmalacad ang may catauan. Ang hinin~ga mabaho, pati nang bibig cung lungmalaqui na ang saquit.

¡Masdán mo! ang idinugtóng n~g matandâ, at ipinakita sa canyá, ang isáng pílac na salapî, walâ aco cung hindî itó, n~guni't ibíbigay co sa iyó cung makita mo ang bun~góng iyón. Pinapagdilidili siyá, n~g ningníng n~g salapî, tinanáw ang buntunan n~g m~ga, butó, at nagsalitâ: ¿Walâ roon? Cung gayó'y hindî co nalalaman. N~guni't cung ibig ninyó'y bíbigyan co cayó n~g ibá.

Ang pag-iin~gat n~g m~ga buto ó abo kaya na pinakaalala ay ugali n~g maraming bayan at sa akala ko ay upang madala nila saan mang lupain ó bayan sila malipat, gaya na n~ga n~g ibinilin ni Jose sa kanyang m~ga kapatid na kung tamuhin nila ang lupaing sa kanila'y inpinan~gaco n~g Dios ay huag iwan ang kanyang m~ga buto sa lupain n~g Egipto.

Catao-an mo Amai,i, parang namamalas n~gayón nang bunsô mong iugami sa hirap pinipisang-pisang at iniuaualat nang pauâ ring lilong verdugo nang sucáb. Ang nagcahiualay na lamán mo,t, butó, camay at catao-áng nálayô sa úlo, ipinag-haguisan niyaóng mga lilo at ualang maauang maglibing na tauo.

Cung gayo,y, paquimatiagan ninyo aco. Iticom ninyo ang caliuang camay, at hipuin ninyo nang isang daliri ang man~ga butó at ang pag-itan lubac; at casabay ninyong sasabihin sa paghipo ang man~ga n~galan nang man~ga bouan na sunodsunod.

Pag nasaoli na ang buto sa caniyang lugar, ay cailan~gang tapalang parati ang casangcapang nasactan cun namamaga pa nang damit na babad sa tubig at suca; at pagca nauala na ang pamamaga ay samahan nang caunting aguardiente. Saca bibigquisang maigui, at houag quiquibuin nang mahabang panahon. Na-aari rin ang puti nang itlog at ang inciensong binayo na hinahalo capoua, at itinatapal sa masaquit.