United States or Hungary ? Vote for the TOP Country of the Week !
Pakinggán pô ninyó ang aking gágawing aking inisip, ani Elías na nag ninilaynilay, samantalang pinatutun~guhan nilá ang San Gabriel. Itatagò co cayó n~gayón sa bahay n~g isá cong caibigan sa Mandaluyong; dádalhin co sa inyó ang lahát ninyóng salapî, na aking iniligtás at itinagò co sa paanán n~g balitì, sa matalinghagang pinaglibin~gan sa inyóng núnong lalaki; at umalís cayó rito sa Filipinas.
Datapoua,t, di rin munti man lumubag yaong pusong bato yata ang catulad, yayamang ayao rin biglang nagsilacad ang bagong nag-uagui,t, ang catotong liyag. Pinabayaan nang baliti ang camay culang na maghapon sa guitna nang arao, cung caya guinaua ang ganitong bagay nitong si Hortensio,i, nang magbagong asal.
Sa malaking bató sa m~ga pangpan~gin ay nan~gagpapasintabi rin: kaya't sa isang dako n~g pangpang sa Potal na nasa pulo n~g Panáy ay nan~gag-aalay ang m~ga magdadagat n~g pingan at bala na. Gayon din sa malalaking punong cahoy na ipinacatatan~gi rin ang baliti na di pinuputol at bagcus na ipinacacagalang.
Ang unauna'y si don Filipo, na gapós; bumating nacan~gitî sa canyáng asawa; tuman~gis n~g masacláp si Doray at nahirapan ang dalawáng guardia upáng humadláng sa canyá at n~g huwág mayacap ang canyáng asawa. Sumipót na umiiyac na parang musmós si Antoniong anác ni capitana Tinay, bagay na siyang lalong nacáragdag n~g m~ga pagsigáw n~g canyáng familia. Humagulhól si Andóng pagcakita sa canyáng biyanáng babae, na siyáng may cagagawán n~g canyáng pagcapahamac. Baliti rin si Albinong nagseminarista, at gayón din ang dalawáng cambál na anác ni capitana Maria. Masasam
At ¿saan pô ba gagawin? Ibig n~g m~ga cabataang gawín sa bátis sa umaagos sa malapit ditong gubat at na sa tabi n~g balítì: cayâ magban~gon tayo n~g maaga at n~g huwag táyong abútin n~g áraw. Nag-ísip-ísip ang fraile, at dî nalaon at sumagót: Mápanucsong totoo ang anyáya at aco'y napahihinuhod, upang sa inyo'y patotohanang hindî po acó nagtátanim sa inyó.
Ang puno n~g baliti rito ay isang maitutulad sa m~ga puno lotus sa Egipto, China at India na pinacagagalang at pinakabigyang pasintabi n~g m~ga tagaroon. At sa Indi di umano'y ang calasutsé ang tinatawag na lotus. N~g m~ga anito marahil na pinipintacasi nila sa parang at bukid. Aní Rizal, ay napagkikitang saa't saan man ay pinakikinaban~gan ang ganitong tungculin ó hanap-buhay.
Ang matatandang punong cahoy at lalong lalo na ang puno n~g baliti ay pinagbibigyan ding pasintabi at sa ganang canila'y casalanan na pagisipang putulin, at ang dahil di umano'y siyang sinisilun~gan at tinatahanan n~g m~ga anito . Ang m~ga ulan~go namang ito ay moog na cawayan ó torre na ani P. Chirino ay marikit ang pagcayari ayon sa caniyang nakita sa Taytay.
Ang romerong n~ginoya, ay mabuti doon sa sugat; ang man~ga dahon nang hagonoy ay totoong buting bayuhin munang maigui, at patacan nang caonting lana, ó bagong lan~gis nang niyog; saca balutin sa dahon nang saguing; at ibaon sa mainit na abo, bago itapal sa sugat at tuloy gagaling, cun gauin mong macalaua, malaqui man ang sugat. Maigui rin ang ugat nang baliti na babayuhin bago itapal.
Nag-ukyabít siyá: gumágawâ n~g cababalaghán ang canyáng pagsintáng-anác, nagpalipatlipat siyá sa m~ga san~gá hanggang sa dumating sa balitì, at napanood pa niyáng itinutuon ang ulo n~g canyáng iná sa pintô.
Pinaupô si Rizal sa isáng bancong cahoy, balitî rin n~g mahigpít na abot-síco at may m~ga sundalong bantay sa caliwa't canan at sa licuran. Dinaíg pa niya ang lalong casamâsamaang tulisán, ang lalong tampalasang mamamatay-tao.
Salita Ng Araw