United States or Guam ? Vote for the TOP Country of the Week !
Kung ang sino mang lalaki ay nagkaanak sa tunay na asawa at nagkáanák pa sa alipin ay hindi nagmamana ang sa alipin; n~guni't ang aliping naanakan ay pinapagiging-laya at ang anák ay pinagkakalooban n~g miski ano, na kung maginoo halimbawa ang lalaki, ay isang putol na ginto ó isang alipin kaya. M~ga anák sa asawa at m~ga anák sa babaeng kinakasama lamang.
Sinabi ko sa iyóng si Pati'y dalaga at walâng asawa, malay
Nang magcágayo'y nagtindíg si doña Consolación at bumulóng n~g ilán sa canyáng asawa. Tuman~gô itó, sa pagpapakilalang canyáng naunaw
Dumampot n~g isang pinggan sa m~ga na sa ibabaw n~g isang mesa, at ipinukol sa ulo n~g asawa: ang babaeng dating bihasa na sa ganitong pakikiaway, agad-agad yumucod, at ang pingga'y sa pader tumama at doon nabasag; gayon din ang kinahangganan n~g isang mangcoc at n~g isang cuchillo. ¡Duwag! ang sigaw n~g babae, ¡hindi ca macapan~gahas lumapit!
Ang mabuti, mama, ay dalhin ninyo agad sa ospital ang inyong senyora. ¡ Ambulancia ! Samantalang paganyan ang m~ga sambitlaing nagpapalipatlipat sa bibig n~g maraming nakasaksi sa gayong kusang ginawa ni Elsa, si Tirso naman, na ipinalalagay n~g balanang nakamalas sa anyo n~g dalawa na asawa n~g mestisa, ay hindi magkantututo sa marapat gawin. Elsa ... Elsa....
Kaya bago nanaog si Leoning sa kinalululanang karumata ay pinagsuri muna niya ang tiyak na pintuang pinasukan at kanya namang sinabi sa kotsero na ihinto na at huwag nang malapit pa sa inibisan ng sinusundan at baka ang paglunsad niya ay makita pa ni Leonora. Walang malay na Leonora na matapang pa rin ang kalooban at hindi man lamang sumagi sa gunita ang asawa na siya pala ay lihim na sinundan.
Iyan din n~ga ba ang sinasabi ko sa taong iyan ang halos ay nangdididilat ang mata n~g asawa ni Gervasiong humalo sa salitaan sa hirap naming ito ay hindi ko n~ga malaman sa taong iyan kung ano't hahalohalo sa m~ga kaululan at "chismes;" tila baga kung napipisanan na siya at sampu n~g kanyang pamilya ay may tutulong man lamang at makaaalaalang siya'y lapitan. ¡Sús ... aywan ko n~ga ba! at sabay sa m~ga huling pan~gun~gusap na ito ay nangdudura pa man din.
Nangguilalás n~g di ano lamang ang cabo. ¿Bakit baga't "Felipenas" ang kinalabasan at hindi "Felipinas"? Alin sa dalawa: ó sasabihing "Felipenas" ó dapat sabihing "Felipi"? Minagaling n~g cabong huwag n~g umimic n~g araw na iyón, iniwan ang canyáng asawa at main~gat na nuhang tanóng sa m~ga limbag.
Sa pagca't sa alin mang daco'y hindî acó kinahabagán, palibhasa'y acó raw po'y tulisán, guinoo ¡Datapuwa't nawalan acó n~g m~ga anác, sirâ ang isip n~g aking asawâ, at ang sabihan n~g lahát ay carapatdapat acó sa nangyayarî sa akin! Madaling pinagmasdán ni Ibarra ang taong iyón, at tumanóng: ¿At anó bâ ang íbig ninyó n~gayon? ¡Ipagmacaáwa co po sa inyó ang aking asawa at ang aking m~ga anác!
Marinig sa bibig n~g asawa niya ang isang pagsisi sa kanyang ginawa at ginagawa sa kapakinaban~gan n~g marami, bakit ay naisurot pa nito na kung ano at kung bakit hahalohalo sa m~ga "chismes," ay doon na pinanglupaypay na lalo ang kanyang marupok na puso sa haráp n~g m~ga nakahahalinang amuki ni Pablo. Kaya't pagkalipas n~g ilang sandali ay napilitang magsalita. ¿Paano ang iba kong kasamahan?