United States or Democratic Republic of the Congo ? Vote for the TOP Country of the Week !
Daarentegen is hij voor kleine misvormingen zeer gevoelig, getuige b.v. het heirleger van bezweringsformules tegen de wratten. Maar ik kom hier op het gebied der volksgeneeskunde, die uitvoerig in het Zesde Hoofdstuk zal besproken worden. Intusschen wordt de kwaal erger en erger en nadert de dood.
De wetenschap ligt nog in de windsels, men denke b.v. aan de volksgeneeskunde, etymologie en plantlore. Streng wetenschappelijk onderzoek, in de beteekenis van systematisch teruggaan tot de oorzaak, is aan het volk in weerwil van zijn kausaliteitsdrang ten eenenmale vreemd. Volkswetenschap is synoniem van volksbijgeloof, volksverbeelding, volkspoëzie.
Zoo begrijpen wij verder, waarom het morsen met zout en het omstooten van het zoutvat ongeluk en tweedracht brengt; waarom het zout zulk een voorname rol speelt in de volksgeneeskunde; waarom schatgravers brood en zout bij zich moeten hebben; waarom men plaatselijk, als men in België ter bedevaart tijgt, brood en zout bij zich heeft; enz.
Zij toont zich dan ook geenszins afkeerig van de volksgeneeskunde, getuige het feit, dat herhaaldelijk oude middelen opnieuw in praktijk worden gebracht.
Het is mijn taak niet, de ontwijfelbaar gezonde kern der volksgeneeskunde, n.l. die middelen aan te geven, welke berusten op doelmatige, instinktieve therapie, of op overoude elementaire, maar gezonde empirie; wel dien ik in het kort te wijzen op het zeer eigenaardige, van de kultuurgeneeskunde afwijkende, strikt-populaire in de behandeling en het toedienen der geneesmiddelen, dat uit primitieve volksvoorstellingen voortvloeit.
Uithangborden. Bidprentjes. Huiszegen. Processievaantjes. Volksprenten. Jan de Wasscher. Klein Duimpje. De volksprenten en het feestelijke jaar. Het volkstooneel. Het poppenspel. Zesde Hoofdstuk. De Volkswetenschap Inleiding I. Volksetymologie De term volksetymologie. Klank- en begripsassociaties. Etymologische natuurverklaring. Volksetymologie in plaatsnamen. II. Volksgeneeskunde
Niet slechts deze laatste methode, maar vrij wel de geheele volksgeneeskunde wordt beheerscht door de sympathie, die de geneeskracht van de signatuur, d.i. de teekenen der dingen afleidt. Volgens deze leer dient een geelbloemige of geelsappige plant tegen de geelzucht, een roodkleurige stelpt het bloed, een knolgewas geneest de aambeien enz.
Spijtige wrok spreekt uit "woerthaak" en "prangwortel", waarmee de landlieden de Ononis spinosa aanduiden, de plant die met haar wijdvertakte wortel het ploegen belemmert. Tegen deze kantige en zinrijke benaming steekt het onbeduidende "stalkruid" der kultuurtaal ongunstig af. Het geloof in de tooverkracht der kruiden is voor een groot deel reeds bij de volksgeneeskunde besproken.
Vijfde Hoofdstuk. De Volkskunst. I. Raadsels en spreekwoorden. II. Sprookjes, sagen en legenden. III. Het volkslied. IV. Bouwkunst en dekoratieve kunst. Zesde Hoofdstuk. De Volkswetenschap. I. Volksetymologie. II. Volksgeneeskunde. III. Natuurverklaring en weêrkunde. IV. Plantlore. Ter Inleiding Eerste Hoofdstuk. Algemeene beginselen en maatschappelijke instellingen
Volksgeneeskunde en kultuurgeneeskunde. Het beginsel der sympathie. Bezwering. Bannen en overdragen. Sympathetische geneesmiddelen. Offersurrival? Geneeskrachtige kruiden. III. Natuurverklaring en weerkunde Natuurverklaring. Natuurverklarende sprookjes. In de dierenwereld. In de plantenwereld. De volksweerkunde. Dichterlijke uitdrukking. Faktor der sympathie.
Woord Van De Dag