United States or Uzbekistan ? Vote for the TOP Country of the Week !
Lely en Perszijn, Sambix, Boissens en van de Velde maakten er zich mede beroemd, om Coppenol hier niet te vergeten, geëerder nog door Rembrandts ets dan door Jan Vos' betiteling van Fenix aller pennen. Zeker was te Leiden de Spieghel der Schrijfkonste in gebruik, waarin de Fransoysche schoolmeester van Rotterdam Jan van de Velde, zijne theorie uiteenzette en zijne kunst vertoonde.
Hij tastte zijn model eerst in het hart aan en gaf uitdrukking aan het persoonlijk karakter; maar dan had hij ook aandacht voor de bijzaken en schepte er behagen in, eenen kraag in de plooi of een weduwenkapje in de stijfsel te zetten. Weinige van Rembrandts werken hebben onder het groote publiek zoo'n bekendheid gekregen, als het Korporaalschap van Frans Banning Kok.
Vergelijk hiermee nu de lap stof, die op de plaat "Evertsen in de Staten van Zeeland" over de tafel ligt. Droog en dor geeft hier de grijze kleur aan wat schaduw is. Rembrandts kleed gloeit van warmte, van innerlijke kleurenpracht, van Oosterschen tapijtenrijkdom; het andere is koud en mat, arm van weefsel en arm van kleur.
Dit moge nog blijken uit het volgende staaltje. Nadat de ontdekking van Saskia van Ulenborgh had plaats gehad, zocht men naar meer gegevens omtrent Rembrandts leven; vooral in de kerkelijke boeken snuffelden de wijsgeeren.
Rembrandt en de Bijbel, was de gedachte, die wij uitspraken op de geboorteplaats, bij de wieg des kunstenaars. Voorwaar die naam is groot geworden, sinds hij werd nedergelegd onder de hoede der gewijde bladen, en rechtvaardigt de geestdrift, die ons lokte naar de plaats, waar hij ontstond en zich ontwikkelde. Rembrandts genie is den eeredienst des menschdoms waardig.
Toch draagt de prent de dagteekening 1639, en het leek in dat jaar in het Kanaal voor Duins weinig naar eene zoodanige heerschappij. Maar de Regenten lieten niet met zich spotten: ze hadden er den wind onder. Het is deze verhouding tusschen heer en dienaar, die Rembrandts plaat voor ons bewaard heeft; in enkele lijnen worden hier boekdeelen gezegd.
Welk eene verscheidenheid van opvatting tusschen de middeleeuwsche autaartafels, tusschen Rafaëls loges, Michel Angelo's welfschilderijen, tusschen Lucas van Leidens, Albrecht Durers Bijbel, en dien van Rubens. Volkomen oorspronkelijk en nieuw op zijne beurt is Rembrandts Bijbel. Hier geen symboliek, geen vooropstellen van het mysterie. Hier geen spoor van dogma, van kerkelijkheid.
Het moet, blijkens Rembrandts voorbeeld, mogelijk zijn, het mooi te vinden. Niet het zeldzame, niet het wonderbaarlijke, niet het verhevene doet 't em; alles, wat vreemde landen aanbieden, kan men ontberen, mits de goede wil er is.
Het spreekt nog meer van Rembrandts grootheid dan wat voorafgegaan is, meer dan het Korporaalschap of eenig ander kunstwerk. We beginnen niet, met naar zeldzame eigenschappen te zoeken. Juist in de afwezigheid hiervan schuilt eene verdienste. Het verschil in kleeding en kapsel duidt wel een verschillend tijdperk aan.
Rembrandts bedoeling is dus eene andere geweest dan in zijne eerste "Opwekking", en begrijpelijk zien we die bedoeling voor ons. In de figuur van Jezus missen we thans het verhevene, het goddelijke. Ook in het gelaat. Dit komt geheel niet overeen met de mooie gezichten, die we van den Zaligmaker zoo wel eens op platen hebben gezien. Men zou het bijna een ongunstig uiterlijk kunnen noemen.
Woord Van De Dag