United States or Saint Martin ? Vote for the TOP Country of the Week !


Het oude gedicht Van den vos Reinaerde was, evenals het Fransche gedicht Le Plaid, ontstaan ten deele uit lust tot parodieering van ridderwezen en ridderpoëzie; de Vlaamsche dichter heeft die parodie op zelfstandige wijze met onmiskenbaar talent uitgewerkt en voortgezet.

Op eene andere plaats in dien roman vindt men bij een: "Ic wille corten mine tale" misschien het eind eener voordracht . Dat men het gedicht Van den Vos Reinaerde, bijna 3500 verzen, in ééne "zitting" zou hebben voorgedragen, is niet onmogelijk; doch waarschijnlijk dunkt mij, dat menige voordrager een rustpunt gekozen zal hebben bij de afsluitende verzen 1686-'8: nu moet hi pleghen siere sele Reinaert bi Grimbeerts rade, ende ghinc te hove up ghenade.

En dat met meer reden, omdat er ook andere plaatsen in de Lorreinen zijn, die ons aan het gedicht van den vos Reinaerde doen denken. Ook elders in dezen roman vinden wij een paar voorname vazallen met hunne magen voor 's Konings rechterstoel hunne zaak bepleitend.

Hoe moeten zij dan genoten hebben bij de aanschouwing van het zooveel grooter en uitvoeriger tafereel van menschelijk dierenleven, dat hun in het verhaal Van den Vos Reinaerde geboden werd. Alles wat er in Esopet te genieten viel, was ook hier aanwezig, maar in hoogere macht, en vereenigd tot een boeiend geheel vol afwisseling en leven.

Het realistisch-erotisch element o.a. in een vers als 1921: "Maer so een meer maelt, so hi moeder es." Met vs. 1519 vlgg. J.W. MULLER in Taal en Letteren van 1895; de nieuwe uitgave "van den Vos Reinaerde" door BUITENRUST HETTEMA en MULLER; de artikelen dezer geleerden in Taal en Letteren, 14e jaargang. Ik verwijs hier naar de voortreffelijke uitgaaf van Prof.

Indien BOENDALE wat niet waarschijnlijk is nog heeft geleefd omstreeks 1375, dan heeft hij zijn hart kunnen ophalen aan een verhaal van den vos Reinaerde, dat waarschijnlijk wel genade zal hebben gevonden in de oogen der ernstige mannen van dien tijd. In dat jaar toch heeft een onbekend, geletterd dichter het oude verhaal opnieuw bewerkt in den geest der didactische dichters.

Uit het verhaal van den vos Reinaerde sprak brutale zinnelijkheid naast scherpe waarneming der werkelijkheid; daar vonden wij schalksche scherts en bitteren spot in dienst der hekeling van maatschappelijke toestanden.

Een eeuw en het vierde eener volgende eeuw waren voorbijgegaan, sinds een Vlaamsch dichter de geschiedenis van den vos Reinaerde aan zijn volk had verhaald. Welken indruk dit dichtwerk op het publiek heeft gemaakt, kunnen wij wel vermoeden doch niet in bijzonderheden aantoonen.

Daaruit volgt natuurlijk nog niet, dat de fabelbundel Esopet ouder moet zijn dan het episch gedicht Van den Vos Reinaerde; doch welke ook de ontstaans-orde dezer twee werken moge zijn, veel zullen zij elkander waarschijnlijk niet ontloopen. En, wat gewichtiger is, in beide blijkt, dat hier waarschijnlijk eene mondelinge overlevering moet hebben bestaan naast of onder de schriftelijke.

Een dergelijk geval vinden wij in den grooten roman der Lorreinen. In het verhaal van Tibert's zending tot Reinaert lezen wij o.a. dit vers : wat cost Reinaerde scone tale? dan kunnen wij kwalijk betwijfelen, dat WILLEM dit vers onder de oogen heeft gehad. dan gaan wij toch vermoeden, dat WILLEM ook dit vers moet gekend hebben.