United States or Palau ? Vote for the TOP Country of the Week !
Thespiae, Thespiai, bij Homerus Thespeia, oude aanzienlijke stad in Boeotia aan den voet van den Helicon, door Xerxes verbrand , doch na den slag bij Plataeae herbouwd. Eros, die hier zou geboren zijn, had hier een tempel met een standbeeld, door Praxiteles gebeiteld. In 374 sloopten de Spartanen de muren van Thespiae, waarna het een plaats van minderen rang werd.
Zelfs de beeldhouwkunst veranderde van aard. De Grieken waren niet meer tevreden met standbeelden, die kracht en stoutmoedigheid uitdrukten, maar zij moesten ook liefelijk en sierlijk zijn. De beroemdste beeldhouwer uit die dagen was Praxiteles.
Je bent mooi als de Eros, die van Praxiteles, dien we gezien hebben in Hellas, en je glimlacht nèt zoo weemoedig als hij.... Ik glimlach niet weemoedig, weerde Earinus af. Kom meê. De knapen gingen samen het kamertje uit. Zij kwamen in een lange galerij, waarop de cellen der bevoorrechte slaven uit kwamen.
Vlak tegenover, nabij een Esculaap, een standbeeld van Hygieia, de godin der gezondheid; eene allerliefste figuur, maar die als kunstwerk ver moet onderdoen voor gindschen prachtigen Faun, tegen een boomstam geleund, eene kopie naar Praxiteles.
Een Apelles, een Praxiteles en de tallooze scholieren dezer meesters traden op; onder hunne handen kreeg het marmer gestalte en leven, en verrezen de heerlijkste tempels en zalen, op wier wanden de fraaiste schilderstukken aangebracht werden.
Ik ben Aristomenes en reisde slechts voor mijn genoegen, heer; ik wenschte het beroemde Thebe te zien, het beroemde Thespiæ en den tempel, waar het goddelijke beeld van Praxiteles' Eros gestaan heeft; ik wenschte Delfi, het heilige Delfi te zien; ik wenschte Thrachis te zien, waar Herakles heeft gewoond: ach, heer, ik was slechts een simpel toerist, ik was een dichter, ik beminde de letteren en de schoonheid, ik beminde het reizen en het trekken en Thessalië heeft schoone steden, schooner en weelderiger dan dit vervallene Delfi en dan Thespiæ en Thebe, maar, heer, ik werd er behekst en anderen werden er behekst als ik, in Larissa, in Hypata.... O, heer, o Charmides, gij, die reist in weelde-artikelen, neem u in acht: hoèd u voor Thessalië!
Ze trachtte zich te herinneren wat hij toen gezegd, hoe hij gekeken had, haar blonde Germaan met den fijnen kop en de schoone gestalte van een Hermes van Praxiteles.
Toeven wij nu nog een oogenblik voor deze groep, het sieraad dezer galerij: Ganymedes, door den adelaar weggevoerd. Dit voortreffelijk kunstwerk, dat u onwederstaanbaar boeit, is eene kopie naar den griekschen beeldhouwer Leochares, een tijdgenoot van Praxiteles.
Voor een handelsreiziger als ik, die de kostbaarste waar van de hand moest doen geurwerk en parels, zijden stoffen en tapijtwerk was hier niets te doen, dan uit te rusten van het wiegelen in mijn reiswagen: in Thebe zag ik het huis van Pindaros, den grooten dichter en zanger, dat Alexander de Groote, toen hij de stad fnuiken wilde en haar tot den grond toe deed slechten, uit eerbied spaarde, maar... of het mij getoonde huisje wel dat van Pindaros was, betwijfelde ik zeer; het dienstmeisje in de herberg, was hare eigene grootmoeder, geloof ik.... Te Thespiæ wist niemand mij meer te vertellen waar de Eros van Praxiteles gebleven was, die Fryne haar geboortestad had geschonken en toen ik te Delfi aan kwam, overviel mij, hoezeer ik er mij die eerste week tegen had vermand, een eindelooze melancholie.
Een aantal Grieksche standbeelden zijn alleen door copieën bekend, maar wij hebben nog het origineel van den Hermes van Praxiteles met den jeugdigen Dionysus, dat de aanraking gevoeld heeft van den beitel van den meester zelf. Die werken zijn heerlijk schoon, en dat wel in een tijd, toen de Atheners veel meer hadden moeten denken aan den toestand van hun land dan aan standbeelden.
Woord Van De Dag