United States or Christmas Island ? Vote for the TOP Country of the Week !
Van de daarin vervatte ultramontaansche begrippen was hij in 't minst niet gediend, als zijnde die strijdig met de leer van Bossuet. In dat pauselijke voorbehoud zag hij, de roomsche curie kennende, een gevaar. Voordat hij den veldtocht tegen Rusland begon, deed hij Pius dus voor alle voorzichtigheid overbrengen naar Fontainebleau.
Nu besloot hij, als Venetiaan, zich te wreken, en trachtte den Koning van Engeland over te halen om aan hem en aan zijne drie zonen volmacht te verleenen om in het Westen op ontdekkingen uit te gaan. De Pauselijke bul was natuurlijk ook in Engeland bekend, doch Hendrik was er de man niet naar om zich aan die bul te storen.
De pauselijke gezant Aleander drong bij hem aan, niet alleen om de boeken van dien ketter te doen verbranden, maar ook hemzelf uit den weg te ruimen. Het eerste wilde de keizer wel; men was daar trouwens in zijn erflanden al mee bezig; maar het laatste ging zoo gemakkelijk niet.
Het groote voorplein, dat uit de kolonnade van Sint-Pieter naar die verzameling van paleizen en museums voert, welke te zamen den naam van het vatikaan dragen, heet nog altijd het plein van Sint-Damasus. Die fontein en die waterleiding ziedaar de oudste sporen van eene pauselijke woning in de onmiddellijke nabijheid der basiliek, die het gebeente der apostelen Petrus en Paulus bevat.
Dit is zeer kleingeestig en bekrompen; bovendien heeft deze onredelijke gestrengheid dit nadeelig gevolg, dat daardoor eene gansche schaar van geleerden en oudheidminnaars, die dit nutteloos begraven van vijf-en-twintigduizend handschriften maar niet vergeven kunnen, worden aangezet om mede hunne stem te voegen bij de vele stemmen der aanklagers van de pauselijke regeering.
Van IJsland werd de reis zelfs nog noordelijker voortgezet, zoodat hij eenige graden over den Noordpool-cirkel kwam. Handelsbelangen kunnen hem daar niet heen gevoerd hebben, zoodat we aannemen mogen, dat deze Noordpool-tocht alleen in het belang der wetenschap, en een gevolg van de Pauselijke bul aan Portugal was.
De Raad, de geestelijkheid in plechtgewaad, de gilden met hun vaandels, de onderwijzers en hun scholieren met brandende waskaarsen in de hand, traden hem eerbiedig tegemoet en leidden hem in plechtigen optocht naar de hoofdkerk. De pauselijke aflaatbul werd op een fluweelen kussen, met goud omboord, vooruitgedragen.
De vraag alleen was maar: »Mag die tocht gedaan worden met het oog op de Pauselijke bullen, en zal hij, die het waagt ze te overtreden, met den Kerkelijken ban gestraft worden?« Slechts enkelen konden die vraag in ernst meer doen, want het was voor iedereen duidelijk, dat de deellijn tusschen het Spaansche en Portugeesche ontdekkings-gebied, zooals die door Paus Alexander bepaald was, eenvoudig niet kon getrokken worden, en met het oog op diezelfde lijn, viel het Del Magelhanes niet moeielijk om Koning Karel te bewijzen, dat de »Molukken« of »Specerij-Eilanden« tot het ontdekkings-gebied van Spanje behoorden.
Door dezen werd Europa ontvolkt; millioenen vonden in Hongarijen, Griekenland, Syrië, Palestina, Egypte, in de Middellandsche zee en onder weg hun graf; door dezen schoot het bijgeloof vaste wortelen, werd de Pauselijke stoel verheven boven de troonen van wereldlijke regenten, wies het monnikendom door blinde gehoorzaamheid aan, en ontstonden te voren onbekende orden, kloosters en prachtige kerken; door dezen werden onnoemelijke schatten van Europa in Azië begraven, en wereldlijke Vorsten werden, door de verwijdering van magtige vassalen, despoten.
Geene pauselijke besluiten waren van eenige kracht bij hunne geestelijkheid, indien ze niet door de burgerlijke regering gewettigd waren. Hieruit moet ook verklaard worden, dat de godsdienstleer der kerk hier veel zuiverder, dan wel in andere landen voorgedragen en beleden werd. Zóó was het gesteld in de kerk van geheel Friesland" . YPEIJ en DERMOUT, Geschied. der Ned. Herv.
Woord Van De Dag