United States or Svalbard and Jan Mayen ? Vote for the TOP Country of the Week !


Toen hij echter het bed naderde en de gordijnen open sloeg, voelde hij bij den aanblik van deze legerstede, die in twee dagen niet aangeraakt was, en van de beide naast elkaar liggende kussens, onder een waarvan nog het kanten borduursel van een nachtmutsje te voorschijn kwam, zijn hart samenpersen in de onontkoombare schroef van die doffe smart, welke zich niet uiten kan.

Hij maakte het levende denken weer tot maatstaf van de waarheid; hij leerde dat de aangeboren grondbegrippen van het Ik de natuur eigenlijk maken tot wat zij ons toeschijnt te zijn; hij rukte het gebiedende "Du sollst" Gij moet! naar voren, het onontkoombare plichtsgevoel; en hij vestigde aldus naar men meende hetgeen de jongeren "de rechten van het Ik" noemden, tegenover de bemoeizucht van overgeleverde kunst- en zedewetten.

Dezen behouden hunne plaats in de gemeente, en wanneer zij volwassen zijn, ontvangen ook zij hun aandeel, en kunnen voor eigen rekening en onder eigen verantwoordelijkheid een nieuw leven beginnen. De dronkaard en leeglooper sterft, zonder eene bijna onontkoombare erfenis van armoede, schande en misdaad na te laten.

Weldra doet zich het verstorend element zijns persoons aan Faust gelden; want reeds in den proloog in den hemel is deze onontkoombare waarheid over hen uitgesproken: de mensch dwaalt zoolang hij streeft. Voor den strevenden mensch is er geen mogelijkheid om de negatie, de verstoring, het kwaad, den Mefistofeles te niet te doen zoolang hij streeft.

O, als dan door welke onontkoombare samenloop van omstandigheden, door welke dorheid van innerlijk ook, of ongunst van den tijd, het ons niet vergund is te geven, laat ons dan ten minste ontvangen met overgave en innige dankbaarheid. Ook dat is iets, en zelfs véél.... En deze erkenningsvolle bladzijden, ze zijn op hun beurt door ons, hun lezers, ten zeerste te waardeeren.

In die bezinning en in het vooral den subtielen Franschen geest karakteriseerende van het laisser entrevoir sa pensée, lijkt hij mij sterk aan Balzac verwant; in de manier van dialoog-aanwending als beeldend en karakteriseerend hulpmiddel aan onzen Querido, en het is dan ook dáárom al mag men er ook, hier en daar, uit anderen hoofde bezwaar tegen hebben een voortreffelijke daad van den door zijn liefde voor beiden en zuivere kunstzinnigheid geleiden vertaler geweest, dat hij ter overzetting dier dialogen, uit het "vocabulaire der Burk's" putte, want aldus doende, werd hij een vruchtenplukker gelijk, die immers meer medeneemt, dan de geplukte vruchten: ook hij nam den geur van den boomgaard mede, hij vergoedde het allicht onontkoombare verlies van 't in de dialogen levend episch fluïde van den grooten Franschman door dat van den aan hem verwanten grooten Hollander.

De andere Dajaks en Amat deden ook hun best, den man moed in te spreken. Eindelijk, gedwongen door een onontkoombare noodzakelijkheid, besloot de man te volgen. Voorzichtig zocht hij met den voet naar steun, zich bij het overbuigen vastklemmende aan de struik. Maar deze had reeds zooveel moeten dragen. Eensklaps lieten de wortels uit de rotsspleet los....

In zijn levensopvatting is hij éen met den kunstenaar die weet dat volgens de onontkoombare wet der zelfvolmaking de dichter moet zingen en de beeldhouwer denken in brons en de schilder de wereld maken tot den spiegel zijner stemmingen, zoo vast en zeker als de meidoorn moet bloeien in de lente en het koren gouden worden in den oogsttijd, en de maan op haar voorgeschreven baan verkeeren van schijf tot sikkel en van sikkel tot schijf.

»Dezelfde redenen, die mij toen dat besluit deden nemen, bestaan nog voor mijzeide Rose op vasten toon. »Wanneer ik ooit een sterke en onontkoombare verplichting voelde jegens haar, wier goedheid mij gered heeft uit een leven van lijden en armoede, dan toch zeker wel vanavond?

Dat ik dag aan dag zondigde, wist ik maar al te goed, en hieromtrent zal de lezer ook wel niet in 't onzekere zijn. Ik moest dus, ik móést neen, niet verbrand worden, maar eeuwig branden. Eeuwig. Stel u dat eens voor. Nooit een einde aan die folterende pijn nooit, nooit. Die gedachte was al een hellesmart. O die vreeselijke gewisheid van het onontkoombare.