United States or Fiji ? Vote for the TOP Country of the Week !


Aan het hoofd dezer partij stond Johan van Oldenbarneveld. Oldenbarneveld was een scherpzinnig, in alle staatszaken doorkneed en hooggeacht man, die nadat hij met het zwaard in de vuist voor zijn vaderland gestreden had, zijnen landgenooten nog grootere diensten had bewezen door zijne diplomatieke en staatkundige werkzaamheid.

Nog was de partijtwist niet openlijk uitgebarsten, doch die uitbarsting werd verhaast door de poging van Oldenbarneveld om Leicester's macht te beperken, want de partij der dweepzieke Calvinisten beschouwde Leicester als haar natuurlijken leider. Den 19en December 1585 kwam Leicester met een gevolg van 500 edellieden te Vlissingen aan.

Maurits moest zelfs het beleg van Nieuwpoort opbreken, daar hij zich niet aan een tweeden aanval van het Spaansche leger blootstellen mocht. Daags na den slag begaf Maurits zich naar Ostende, de havenstad, die zich toen nog in de handen der Nederlanders bevond. Hier ontmoette hij een aantal afgevaardigden der Staten, o. a. ook Oldenbarneveld.

Toch valt het niet te ontkennen, dat het voor Oldenbarneveld beter zou zijn geweest, indien hij den aanlokselen van het geld weerstand geboden en de geschenken van den Franschen koning van de hand gewezen had. Ongetwijfeld zou dan zijn levenseind minder treurig zijn geweest dan thans.

Oldenbarneveld echter hield een vrede geenszins voor onmogelijk, en deed derhalve wat hij kon om de schorsing tot het einde des jaars te rekken. De overige provinciën vielen hem bij, en de overredende taal van den schranderen advocaat, deed hem eindelijk, hoewel met groote moeite, zijn wensch verkrijgen.

Oldenbarneveld was het die zijnen moed, zijne geestkracht en zijne standvastigheid aan de Staten mededeelde, die ook de zwakkere, meer vreesachtige gemoederen onwederstaanbaar medesleepte.

Prins Maurits, hoewel aanvankelijk onwillig om met den vijand tot vredesonderhandelingen over te gaan, had zich echter door den schranderen advocaat Johan van Oldenbarneveld, die op goede gronden voor den vrede ijverde, tot de ontvangst der vreemde gezanten laten overhalen.

Aan het hoofd der vredespartij, waartoe de rijke handelaars, al de patriciërs der steden en vele edellieden behoorden, stond Oldenbarneveld. Deze wees er op, dat de republiek geheel alleen stond in den oorlog, waarin zij hare beste krachten verspilde. In vredestijd zou de handel nog hooger vlucht nemen en zouden de staatsinstellingen der jeugdige republiek bevestigd worden.

In 1618 werden de hoofden der staatsgezinde partij, Oldenbarneveld, de Groot en Hoogerbeets, de pensionaris van Leiden, gevangen genomen. Wij weten de rest en hoe Grotius 18 Mei 1619 veroordeeld werd tot levenslange gevangenisstraf en verbeurdverklaring van al zijn goederen. In de gevangenis te Loevestein vond Grotius troost bij zijn boeken. Hij kon er werken, zooveel hij wilde.

De eerste stappen, welke Leicester deed, verzekerden hem van veler ingenomenheid; hij bewerkte, dat de verdienstelijke Treslong uit zijne onwaardige gevangenschap ontslagen en dat Oldenbarneveld in zijn ambt als advocaat van Holland en Zeeland bevestigd werd, hij betoonde zich een krachtig beschermer van de Calvinisten en verwierf zich daardoor vele vrienden, die luide hunne blijdschap uitspraken, toen de Algemeene Staten hem de waardigheid van algemeen landvoogd opdroegen met zulk eene uitgebreide macht, dat koningin Elisabeth daarover vertoornd werd en zich bezwaard maakte over de macht, haren gunsteling geschonken, die toch ook haar vasal was en dien zij niet tot een onafhankelijk vorst wilde verheven zien.