United States or Saint Martin ? Vote for the TOP Country of the Week !
Maar het is met de jacht even als met alles hier op aarde: als men er niet den waren lust bij heeft, loopt men veel gevaar met ledige weitasch thuis te komen. Daar Cyrus Smith nu volstrekt geen jager was en Harbert van zijn kant over schei- en natuurkunde sprak, kwamen er dien dag menig kangaroe, moeraszwijn en konijn binnen hun bereik, dat aan het geweer van den knaap ontsnapte.
Ik heb hem gewezen op de talrijke opkomst van het schoone geslacht in de Rederijkerskamers, bij de opvoering der ernstigste en meest classieke stukken: op het aantal beschaafde vrouwen, dat zich telkens verdringt waar begaafde sprekers zich over bloot wetenschappelijke onderwerpen doen hooren: op zoovele genootschappen, wier strekking geheel ernstig is, en die in de jongste tijden uitsluitend door vrouwen zijn opgericht, niet alleen tot een weldadig of godsdienstig doel, maar ook tot het lezen en bestudeeren onzer dichters, ja zelfs tot het ontvangen van onderricht in de sterrekunde, in de natuurkunde of in de geschiedenis van China.... ik weet niet wat ik er niet al heb bijgehaald.
Grotius sluit zich aan bij de naturalistische moraal van een Marcus Aurelius, Cicero en Seneca, bij Zenon en Chrysippus. Evenals zij beschouwt hij de zedenleer als een soort physica, natuurkunde. De natuurkunde zoekt de wetten der redelooze wereld, de zedenleer de wetten der redelijke wereld; hoe handelt van nature het met verstand begaafde schepsel, de mensch.
Hy maakte de jongens "klaar" tot het "aannemen" toe, en met behulp van z'n vrouw voerde hy de meisjes op tot 'n merklap met 'n rood vader-ons op zwarten grond, of 'n gespietst hart tusschen twee bloempotten. Dan waren ze volleerd, en des-verkiezende klaar om grootmoeders te worden van onzen tegenwoordigen burgerstand. Van natuurkunde was geen sprake in dien tyd.
Het grootste deel der boekerij was echter aan allerlei takken van wetenschap gewijd; het waren werken over werktuig- en natuurkunde, waterbouw- en weerkunde, aardrijkskunde en natuurlijke geschiedenis: en ik begreep dat dit de voornaamste studie van den kapitein was.
Een jong leeraar in de natuurkunde, Pilatre de Rozier, die al eenige malen met een aan een lang touw vastliggende Montgolfière tot 80 en 100 meter gestegen was, zou het eerst zich met den vrijen ballon in de lucht wagen.
Vreemde talen en algebra, geschiedenis en natuurkunde, geografie en botanie, van al deze dingen wist hij niet meer, maar ook niet minder dan de schranderste aankomende jongens van zijnen leeftijd.
Een logé van het hotel breekt in in de Bank. Maar met wat een schat van nieuwerwetsche inbrekersmiddelen! Men moet zijn natuurkunde maar kennen! Hij wordt, wegvluchtend, nog net gezien door een gymnasiast, en de detective die hem achter na gaat, neemt mitsdien dezen jongen mede. Men ziet: de opzet is eenvoudig als het ei van Columbus. Maar de avonturen zijn overheerlijk.
En daarbij, waarschijnlijk omdat ik mij aan de opvoeding van 't volk ging wijden zonder eenige voorbereidende studie, zonder er in de verste verte begrip van te hebben hoe ik moest onderwijzen, maar zelf in de dompige dorpsschool begon te schoolmeesteren, vestigde zich bij mij de overtuiging dat er een kriterium moest zijn volgens hetwelk de vraag kon worden opgelost: 'hoe en wat moet men onderwijzen: het psalmboek van buiten leeren of de grondbeginselen der natuurkunde?
Ik voldeed hem daarop terstond, stak het boek bij mij, en vroeg naar meerdere nieuwigheeden; hij toonde mij voords eenige van de nieuwst uitgekomen werken, en verhandelingen de Wijsbegeerte, Natuurkunde en laatste Geschiedenissen betreffende, doch zij waren alle zeer duister voor mij, door de menigvuldige nieuwe naamen van Menschen, Landen, Kunsten en Kunstwerktuigen, dat ik 'er geen' regel uit begrijpen kon; alhoewel ze anders, waar geen naamen dezer zaaken voor kwamen, in goed zuiver Latijn geschreeven waren.
Woord Van De Dag