United States or South Georgia and the South Sandwich Islands ? Vote for the TOP Country of the Week !
In MAERLANT'S persoon en werk vinden wij de drie standen en hunne poëzie vereenigd.
Maar het talent van den navolger schoot te kort; de dwang van MAERLANT'S kunstig gebouwde strophe belemmert hem voortdurend in het voorwaartsgaan en hij was zich daarvan wel bewust, toen hij schreef: Mijn conste en es niet also groot Als Jacops hier te voren. Toch is hier nog in het kiezen van dien vorm een streven naar kunst.
Het is begrijpelijk dat twee daarvan: Merlijn en Torec behooren tot die Keltische romans die immers door hunnen vrouwendienst, door een lyrisch-erotisch element en hunne hoofschheid, een jonkman in MAERLANT'S omstandigheden moesten aantrekken; begrijpelijk ook, dat de twee overige: Alexander en Troyen behooren tot die klassieke romans die naar den geest zoo verwant waren met de Keltische.
Indien wij dan ten slotte aan MAERLANT'S persoon en werk zulk eene ruime plaats hebben gegeven in dit verhaal van de geschiedenis onzer letterkunde, dan is dat geschied: omdat hij, beter dan eenig ander auteur zijner dagen, de eeuw en de maatschappij waarin hij leefde in hunne onderscheiden stroomingen vertegenwoordigt; omdat de geslachten die na hem kwamen, tot hem hebben opgezien als tot een groot dichter wiens voorbeeld zij moesten volgen; en eindelijk, omdat hij in enkele zijner kleinere werken ons iets gegeven heeft van dat onbeschrijfelijke dat wij poëzie noemen.
Vgl. ook de naar klassieke voorbeelden gevolgde beschrijving van den storm op p. 31. MOLL, t.a.p. Dezelfde gedachte reeds bij HIERONYMUS. Zie FRANCK en VERDAM in hunne uitgave van MAERLANT'S Stroph. Gedichten, bl. Ik maakte bij dit overzicht gebruik vooral van EBERT'S Allgem.
In Vlaanderen, Brabant en Limburg zien wij gedurende de 13de eeuw, op welker drempel wij nu staan, eene half-internationale, half-nationale kunst groeien en bloeien. Uit welken bodem zij opschoot, onder welke omstandigheden zij zich ontwikkelde, zullen wij nu trachten te verhalen. Vgl. voor dit overzicht der Kruistochten vooral MOLL'S Kerkgesch., II, 1, bl. 7 volgg. Vgl. MAERLANT'S Spiegh.
Zie over dat alles, dat gewichtig is vooral voor onze kennis van de ontwikkeling der historiographie te onzent, de voortreffelijke inleiding van DE VRIES en VERWIJS voor hunne uitgave van den Sp. Hist. en TE WINKEL t.a.p. het Achtste Hoofdstuk. Vgl. Sp. Hist., III, p. 170, 204; TE WINKEL, Maerlant's Werken, p. 422-5; IIIe Part.
Of dat ic uwes ghesmake iet! Jans Teesteye, het werk van BOENDALE, waarin MAERLANT'S invloed zich het duidelijkst vertoont, is geschreven in den vorm eener samenspraak tusschen een paar vrienden, WOUTER en JAN; echter niet in regelmatige afwisseling van vraag en antwoord verdeeld over afzonderlijke coupletten, maar zóó dat verreweg de meeste hoofdstukken aanvangen met een vraag van WOUTER die door JAN wordt beantwoord.
Naar men mag aannemen, zijn MAERLANT'S strophische gedichten zoowel aan GIELIJS als aan HEINREC bekend geweest; hier en daar vindt men zelfs plaatsen die woordelijk overeenkomen . Maar alleen op grond van die bekendheid aan te nemen, dat de bewerkers van den Rinclus en MAERLANT tijdgenooten zijn geweest, is gewaagd.
Voor dit alles verwijs ik naar FRANCK'S voortreffelijke Inleiding, inzonderheid naar het hoofdstuk: Maerlants verhouding tot zijne bronnen. Vgl. V, 1006 vlgg. en FRANCK'S aanteekening op bl. 454. T.a.p. VIII, 77 vlgg. en bl. 481. Vgl. over SEGHER en zijn werk VERDAM'S Inleiding op zijne Episodes uit Maerlant's Historie van Troyen, met name p. 17, 154-5, 181.
Woord Van De Dag