United States or Turks and Caicos Islands ? Vote for the TOP Country of the Week !
't Was inderdaad een groot voorregt van Friesland, dat het zijn belang aldus had verbonden aan een Vorstelijk Huis, hetwelk bij opvolging waardige leden telde, in staat, om, bij het immer voortduren van den oorlog, te voldoen aan de eischen der Staten, die aan het hoofd der uitvoerende magt een man wilden bezitten, in wien zich de hoedanigheden vereenigden van »eenen aensienlycken, gequalificeerden ende vertrouden Persone, van cloeckheyt, dapperheyt ende goede ervarentheyt in materie van State ende Crychshandel" . Die zeldzaam bestendig vereenigde gaven waren het deel der leden van dezen tak uit het beroemde stamhuis van Nassau, die ook hun belang aan dat van Friesland hadden verbonden, en zich bij die verbindtenis even gelukkig gevoelden als de Friezen, die immer met dankbaar vaderlandsch gevoel hebben erkend, dat al hunne de Stadhouders uit dit doorluchtig geslacht, als staatsmannen en helden het vaderland tot nut en roem, en als menschen en christenen, door vereeniging van bekwaamheid met braafheid, den landzaat ten voorbeelde en der menschheid tot eere gestrekt hebben.
Die aanvallen waren soms zóó stout, dat zij gansche streken overweldigden, het land aan hun gezag onderwierpen, en er door overmagt een tijdlang eene dwinglandij uitoefenden, welke voor den landzaat onduldbaar was.
Na dit overzigt van de voornaamste middelen tot landwinning en verdediging tegen de wateren, welke Friesland immer ~van buiten~ bedreigen, willen wij nu het oog slaan op de veroveringen, welke de nijvere landzaat ~van binnen~ op dit woeste element trachtte te behalen. Bedijkingen van Meren.
Staats-res. 513. Deze ramp werd nu verder gevolgd door eene rij van tegenspoeden, die het vaderland in het uiterste gevaar bragten, die den landzaat groote schade berokkenden, en die de regering en het volk tot eene krachtige inspanning en aanwending van alle vermogens opwekten.
Het volksbestaan uitgewischt en ons land tot een wingewest van Frankrijk verlaagd vele bronnen van volksbestaan vernietigd, door den handel aan kluisters te leggen en de havens te sluiten het volk zonder gezag of invloed op het staatsbestuur door den dwang van politie en censuur verstoken van de vrijheid van spreken en schrijven door knellende belastingen, heffingen en inkwartieringen uitgezogen de jongelingen zonder uitzondering als op de slagtbank voor de krijgsdienst geprest tot een bloedigen oorlog, waarin gansch Europa deelde, de inkomsten van duizenden ingezetenen en gestichten tot op een derde verminderd 's lands taal en zeden verguisd en het hooger onderwijs, ook door de vernietiging van Frieslands beroemde Hoogeschool, ingekrompen, ja, bezit en eigendom zelfs afhankelijk gesteld van de willekeur der Fransche gezagvoerders: ziedaar eenige der vele bijna ondragelijke bezwaren en kwellingen, waaronder de landzaat gebukt ging.
Een onverjaarde twist, wiens oorsprong is verloren, Maar wiens gedachtnis schor den landzaat klinkt in de ooren, Scheurde in twee deelen eens den Adel, meldt de faam, En schonk aan ieder deel zijn hatelijken naam; Vetkoopers doopte hij, die Oostergo verheerden, En Schieringers, die meest in Westergo regeerden.
De burchtgrafelijke praal »metten aencleve van dien," was nu voor altijd verdwenen, en men kon het kasteel vergelijken by een grijzen eik, die het laatste groen, dat hem nog tooide en vrolijk maakte, thands verloren had. Zeker, de landzaat had nog eerbied voor zijne eerwaardigheid; maar wanneer daar eens vreemden kwamen en te machtig werden, zou men dan de vernielende bijl kunnen weeren?
Woord Van De Dag