United States or Portugal ? Vote for the TOP Country of the Week !


Het gebeurt langzaam, ongehaast, want ieder weet, dat er is voor iedereen. Op den avond een-en-twintig kanonschoten, die van de kerk afkomstig zijn, want de kleine mortieren behooren aan de kerkelijke gemeente, en die afgevuurd worden aan de rivier, in tegenwoordigheid van veel kleine jongens. Op den morgen van den 14den weer een salvo om half zeven.

Waarom ik nu in dezen ongewonen opschik heden voor u opgetreden ben, zult ge spoedig hooren, als gij slechts geen bezwaar maakt ooren te hebben voor mijn spreken, niet, zooals gij die gewoonlijk hebt voor den prediker in de kerk, maar zoo als gij die pleegt op te steken voor marktschreeuwers, paljassen en hansworsten, ooren, zooals onze bekende Midas ze indertijd voor Pan opzette.

Want behalve, dat wie dat deden ergernis gaven aan anderen, »soo stellense oock haer selven in perijkel van afwijckinge vande ware gereformeerde religie, gelijck de droevighe ervarentheydt sulks wel heeft geleert«. Hetzelfde gevaar dreigde bij een echt met lutherschen. Ook hier echter kon de kerk slechts waarschuwen, niet verbieden.

Hij begon te zeggen: »Deze jonge man dacht 't evangelie te prediken in de lijdende en strijdende kerk! God heeft wat beters over hem voorzien, hij mag nu aan de heilige engelen Gods verkondigen de veelvuldige wijsheid Gods, in de verlossing der gemeente openbaar". God rechtvaardigt altijd zijn doen. Nu zien we dat nog niet ten volle.

De klokken luidden en al de menschen gingen in hun beste kleeren naar de kerk en zagen er vergenoegd uit; ja, aan alles was iets vroolijks; het was een dag, zoo warm en gezegend, dat men wel zeggen kon: De goede God is toch onbeschrijfelijk goed voor ons menschen!

Doch datzelfde sentiment werd in een anderen vorm gevaarlijk voor de Kerk en bij gevolg voor den persoon, die het beleed: wanneer deze namelijk niet meer als de slak de horens introk, maar de toepassing van die zucht naar kuischheid wilde zien op het kerkelijk en maatschappelijk leven der anderen.

Aangezien de kloostergebouwen en zelfs de proostdij niet al de voorwaarden tot eene lange verdediging aanboden, terwijl integendeel de kerk schier oninnemelijk was, had men den meesten voorraad van levensmiddelen en van wapenen in den tempel gedragen.

Door de poort komt men op een binnenplein, ten zuiden begrensd door de Waalsche Kerk en verder door eenige gebouwen, voor verschillende doeleinden in gebruik.

Men zag het in, hoe diep de kerk was vervallen, en hoe vele misbruiken er heerschten.

Bij de bestaande begrippen van vrijheid, gelijkheid en broederschap was het natuurlijk, dat de staatsmagt nu »een iegelijk onbelemmerde Vrijheid van geweten, en de ongestoorde uitoefening van zijne Godsdienst plegtig verzekerde" . De Hervormde Kerk verloor daarbij het voorregt, dat zij meer dan twee eeuwen had bezeten, om de heerschende Kerk of de Kerk van den Staat te zijn, en daarmede viel ook de laatste steun der scholastieke godgeleerdheid en der kerkelijke regtzinnigheid.