United States or Costa Rica ? Vote for the TOP Country of the Week !
Tevens deelde het zijn voornemen weder om voor zijn rekening te nemen de ontwerpen van den oud-minister Loeff, voor zoover ze betrekking hadden op het arbeidscontract en de administratieve rechtspraak. Eindelijk sprak het zich uit over de grondwetsherziening, artikel 80, het vermaarde blancoartikel. Dit laatste punt was van het meeste gewicht en met groot ongeduld verwacht.
Dat was te voorzien, want het was voor niemand een geheim, dat de voorliefde van de rechterzijde de sociale hervormingen bezaten, en dat het werk van grondwetsherziening niet onmisbaar geacht werd voor hunne totstandkoming; ja integendeel, dat het gevolg zou zijn, dat ze tot in 't oneindige zouden verdaagd worden; en dat het dus verkieslijker voorkwam zonder te dralen een deel tenminste van het sociale program van Dr.
Op het oogenblik, dat Mr. Heemskerk opnieuw aan de regeering kwam, was de kwestie van grondwetsherziening gesteld. Het was onmogelijk zich er van te bevrijden. Het bleek meer en meer, dat de grondwet van 1848 in vele punten niet meer aan de behoeften van den tijd beantwoordde.
Zij is slechts afgestuit op de samenkoppeling van deze hervorming met de verlaging van den kiezersleeftijd, het toelaten van huisbedienden tot de stembus en verandering der kiesdistrikten. Bovendien is het recht van de kroon tot benoeming van 12 onafzetbare Kamerleden een technisch bezwaar tegen grondwetsherziening. Hoe lang nog? Dat is juist in Denemarken al bizonder moeilijk te voorspellen.
Maar inplaats van zich precies aan dit punt te houden verbreedde het de hervormingslijst en benoemde als voorloopigen maatregel eene commissie om te onderzoeken, welke andere wijzigingen in de grondwet aangebracht moeten worden, waardoor inplaats van een gedeeltelijke een algemeene grondwetsherziening werd gesteld.
Dat men beginne met herziening van artikel 194 van de grondwet en met de toestemming van gelijkheid in beginsel van vrije scholen en openbare scholen; vervolgens zullen wij de andere zaken, die men zal willen, herzien. Zoo spraken en besloten ze: Grondwetsherziening is goed, maar vóór alle dingen eischen wij recht.
De Liberale Unie had voor het oogenblik de verspreide troepen vereenigd en had krachtig gewerkt om tot de grondwetsherziening te geraken. De Liberalen waren op het gebied van vereeniging reeds voorgegaan door de Antirevolutionaire partij, die in 1879 uit de handen van haar leider, Dr. Kuyper, een volledige organisatie en een nauwkeurig-belijnd program had ontvangen.
Minister Heemskerk begreep het en hij spande zich voor deze taak in, na de goedkeuring van den koning verkregen te hebben, wien het bevorderen van nieuwe ideeën niet behaagde. Toch was deze beweging voor Grondwetsherziening niet diep doorgedrongen in het volk, dat zich meer onverschillig toonde.
De eerste minister Kappeyne in overleg met Tak van Poortvliet eischte grondwetsherziening en in 't bizonder, uitbreiding van kiesrecht; de minister van financiën Gleichman en verscheidenen zijner collega's oordeelden deze tenminste nu niet aan de orde. Dit verschil van gevoelen was voor het ministerie Kappeyne noodlottig.
Toen het zich terugtrok, poogden de Liberalen zelf het bestuur en de regeering in handen te nemen. Koning Willem III benoemde Tak van Poortvliet om een nieuw ministerie samen te stellen, maar deze staatsman, radikaal in zijn gedachten en handelingen, stelde als voorwaarde de belofte, dat de koning het initiatief van een grondwetsherziening zou nemen.
Woord Van De Dag