United States or Norway ? Vote for the TOP Country of the Week !


Zijn tegenstanders noemen hem spottend: »den paus der Calvinisten«, en waarlijk: daargelaten in hoeverre zijn godsdienstig hervormingswerk in den boezem der volkskerk recht geeft hem alzoo te noemen, zijn voorkomen heeft iets ontzagwekkends, iets bisschoppelijks.

Ik geloof dat zij van middag met mijnheer Bingham op de jacht had willen gaan." Als Owen een minder godsdienstig man was geweest, zou hij gevloekt hebben; nu zeide hij alleen maar: "Mijnheer Bingham 't is altijd mijnheer Bingham, van den ochtend tot den avond! Wanneer gaat hij heen?" "De volgende week, geloof ik. Het zal Beatrice wel spijten; zij is zoo op zijn gezelschap gesteld.

Aan het verzekerd stoffelijk bestaan dat 't gemeenschapsleven bood, moest noodzakelijk het familieleven worden opgeofferd. De kloosters en het celibaat zijn dus volstrekt niet ontstaan uit godsdienstig idiotisme, maar eenvoudig uit den drang der economische omstandigheden.

Die ontwerpers zijn te vergelijken met de pionniers, welke in Amerika en Australie de ontginners van den bodem in de wildernis voorafgaan, dikwerf verdwalen zij, doch niettemin wijzen zij aan het hen achterna komende gros van het menschdom den te volgen weg. Op wetenschappelijk en godsdienstig gebied is dit nu evenzeer het geval.

Toch geloof ik dat wij veel te weinig hebben nagedacht over wat van ouds het »cor ecclesiae«, het hart der kerk, is genoemd, en in den Bijbel zeer dikwijls wordt besproken. Vooral de jonge lidmaten, voor wie deze regelen in hoofdzaak zijn bestemd, moeten een gevestigde overtuiging op dit punt verwerven, opdat zij niet stroomloos, in dezen, op godsdienstig gebied, zoo verwarden tijd, leven.

Houd een neger onder het opzicht van een meester en hij maakt het wel genoeg en gedraagt zich ordelijk; maar laat hen vrij, en zij worden lui en willen niet werken, raken aan den drank, en worden allen gemeene deugnieten. Ik heb dat honderden malen gezien. Het is niet eens eene gunst voor hen, hen vrij te laten." "Maar Tom is zoo bedaard, vlijtig en godsdienstig."

Op godsdienstig gebied verkondigt hij soms stellingen, die met het volksgeloof in strijd zijn; op lateren leeftijd schijnt hij echter tot de algemeen gangbare meeningen daaromtrent teruggekeerd te zijn, of ingezien te hebben, dat het nutteloos was den strijd er tegen voort te zetten.

Daar stierf hij in 1868, ruim vijf-en-zestig jaren oud. De beide door hem gestichte kloosters worden nu door gewone monniken bewoond. Dergelijke verschijnselen mogen zeker wel als ongezonde openbaringen van het godsdienstig leven worden beschouwd.

De oprichting gebeurt met staatsie, en het plaatsen van den middenpaal brengt het godsdienstig gebruik mee van de poedja of het offer aan de goden van water, wierook, rijst, bloemen, sandalpoeder, suiker, betel en andere zaken, plechtigheid, die geschiedt onder de tonen van de onvermijdelijke trommel. Wat het jonge-meisjesfeest aangaat, op het vastgestelde uur komen de genoodigden.

Zoo zal ook JAN DE WEERT'S oordeel over de dartelheid der toenmalige meisjes: "waren zij niet bang voor de gevolgen, men zou er tenauwernood ééne maagd onder vinden", zeker wel waarheid maar niet de waarheid bevatten. Niet alleen het zedelijk en maatschappelijk leven, ook het godsdienstig gemoedsleven van de Nederlanders der 14de eeuw, kan men door deze leerdichten beter leeren kennen.