United States or Venezuela ? Vote for the TOP Country of the Week !
Reeds dikwijls genoeg hebben wij een dier heerlijke kathedralen bezocht, waaraan België zoo rijk is, een dier onovertroffen gewrochten van de verheven middeleeuwsche kunst, die toch altijd weer een zoo machtigen, zoo overweldigenden indruk maken op het gemoed. Waarin schuilt het geheim van die toovermacht, waarmede deze oude kathedralen ons telkens en telkens weer aantrekken en boeien?
Met name zijn het de gewrochten van bouw- en beeldhouwkunst, die hier deels als op zich zelven staande monumenten in de nabijheid van nog bewoonde plaatsen, deels tot groepen vereenigd als overblijfselen en ruïnen van voormalige steden, de aandacht tot zich trekken.
De grootsche afmetingen van het majestueuse gebouw; de strenge en sobere eenvoud van het ernstige romaansche schip, dat aan een klooster doet denken; de majesteit van het transept en de weergalooze grootschheid der beide absiden, waarvan men naar waarheid heeft kunnen getuigen, dat geene enkele romaansche of byzantijnsche kerk in geheel Europa iets dergelijks heeft aan te wijzen; de verbazende stoutheid, de ideale verheffing en zwevende lichtheid van het koor, een wonderwerk der gothiek; de kleurenpracht der rijk geschilderde ramen; het contrast zelfs der verschillende stijlen, waardoor het monument in verscheidenheid wint wat het aan eenheid verliest: dit alles werkt samen om van de kathedraal van Doornik een der schoonste en merkwaardigste gewrochten te maken, ons door de heerlijke kunst der middeleeuwen nagelaten: een dier gewrochten, wier aanblik voldoende is om ons al onze kleinheid te doen gevoelen.
Nu volgt alles den eersten droppel en smelt meer en meer, en eindelijk lessen zich al die kunstrijke gewrochten, in droppelen van de glazen vallende, als een liefelijke droom bij het ontwaken in louter tranen op. Het is of de betoovering is verbroken.
Wij keeren op onze schreden terug, na een blik te hebben geworpen op dat eenigszins koude beeld van Jupiter, zittende op zijn troon, met den schepter in de hand; en gaan eenige andere opmerkelijke gewrochten voorbij, om die reusachtige badkuip van oostersch albast te bezien, die hier zulk eene gelukkige uitwerking doet; zij werd onlangs, bij het herstellen van een waterbuis, op de piazza Santi-Apostoli opgedolven; de grond van Rome bergt overal schatten in zijn schoot.
Om het tafereel hiervan schoon te doen zijn moet toch eene bewolkte en driftige en geene heldere lucht zich boven eene onstuimige zee bevinden. Het daarstellen van schoone gewrochten is aldus eene bijzondere soort van geschiktmaken van het een voor het ander.
Het streven is het eeuwig-mannelijke; deze drang tot werken, deze voortschrijdende daadkracht is de scheppende macht, gewrochten voortbrengend en van den eenen tot den anderen arbeid voortgaand.
Maar op haar weg erheen wordt plotseling hare aandacht getrokken door de aankondiging van eene schilderijententoonstelling in Piccadilly, waar ze eerst even afstappen, om een ietwat oppervlakkigen blik te slaan op de kunstwerken, die prijken aan de wanden, doch daarentegen hare onverdeelde aandacht te schenken aan de niet minder boeiende gewrochten der natuur, die ze al rondwandelende bewonderen.
Die bijzonderheden zijn aldus gewrochten van het toeval, zooals alles wat in iemands geest opkomt, gelijkslachtig is met hetgeen tot vergrooting der kennis van het menschdom kan strekken, en later niet opkomt in den geest van eene menigte andere menschen te zamen genomen, zoo al deze in dezelfde omstandigheden als hij gaan verkeeren.
Dit noopte hem zich de geschiedenis van de vyf laatste uren herhaaldelyk, voortezeggen, om verzekerd te zyn dat nergens 'n gaping was, zooals die welke men gewoonlyk in gewrochten der verbeelding aantreft.
Woord Van De Dag