United States or Japan ? Vote for the TOP Country of the Week !


De verzamelplaats der heksen is op weiden, heideplaatsen of galgenbergen. Zoo heeft men de Hommelheide nabij Susteren, waar men dan ook heksenkringen vindt, en de Haar bij Bunschoten; maar de groote verzamelplaats in Nederland is toch de beruchte Mookerheide. In Belgische sagen worden als zoodanig b.v. genoemd de Kemmelberg bij Yperen en het Galgenveld bij Antwerpen.

De vervolging was in Bunschoten veel feller en vinniger dan in veel andere plaatsen in den omtrek. Derhalve was de bloei van de gemeente ook veel grooter dan elders. De vervolging werd tot in het bespottelijke gedreven. Was er catechisatie? Of was er kinderpartij? De burgemeester kon het niet zeggen; alleen wist hij dat daar een verboden samenkomst gehouden werd.

Zondag 17 September 1837 zou een drukke dag worden voor de militairen, die nog altijd sedert begin Mei van dat jaar opnieuw in Bunschoten ingelegerd waren, nadat de vervolgden gedurende enkele dagen verademing gekregen hadden. Dien dag moesten ze op verschillende plaatsen tegelijk de orde handhaven.

Jannetje had totnogtoe nooit goed begrepen hoe het kwam dat de Afscheiding in Loosdrecht niet zoo groote vorderingen maakte als in Bunschoten, terwijl de beide plaatsen toch betrekkelijk zoo dicht bij elkander lagen: ofschoon er in Loosdrecht ook geen reden van klagen was. Maar zulke gesprekken en verhalen gaven haar den sleutel van het raadsel in handen.

En daarna: doken vader en moeder Huiskamp weer kopje-onder in den mist van hun eerlijk-gemeend kerkisme. Eerst des Maandags zouden de jonggehuwden naar Bunschoten vertrekken, nadat zooals de bruid gezegd had den vorigen dag hun huwelijk door dominee Scholte zou ingezegend zijn. Des Zaterdags namiddags kwam deze predikant van Utrecht om bij zijn vriend Reijmeringer te logeeren.

Eén feit werd steeds met verwondering opgemerkt: Gerrit Beukman bleef ongemoeid, ofschoon hij zich zijne belijdenis in geen enkel opzicht schaamde. Doch de Afgescheiden gemeente te Bunschoten was geen gering troepje, maar een macht, waarmee te rekenen viel, ofschoon staat en kerk zich niet ontzagen haar op alle mogelijke wijzen te kwellen en verdriet aan te doen.

Terwijl nu de kerkeraad der Hervormde gemeente te Bunschoten zijn best deed om zich het oordeel van den Zoon des menschen op den hals te halen: "Ik was een vreemdeling en gij hebt mij niet geherbergd; naakt, en gij hebt mij niet gekleed", stak de burgervader geen vinger uit om het lot zijner medeburgers te verzachten.

Gerrit las: "De ondergeteekenden L. Duyst, kerkvoogd, en H. Schaap, notabel bij de gemeente der Hervormden te Bunschoten, achten in de tegenwoordige omstandigheden dat het hun plicht is, om met verschuldigden eerbied ter kennisse van Uwe Excellentie te brengen, dat onze ambtsbroeders onder geleide van den Wachtmeester Lamers en den Burgemeester Z. Hoolwerf, bij missive van 23 dezer het gebeurde van dien dag in eenen hatelijken zin aan Uwe Excellentie hebben voorgesteld, en tegen onze toestemming gewerkt hebben.

Onze hulpe is in den name des Heeren, die hemel ende aarde gemaeckt heeft." Daarna ging hij voor in ootmoedig dankgebed en begaf men zich ter ruste. Dat deze heeren goed gezien hebben blijkt uit de volgende cijfers. Bunschoten had in 1907 een bevolking van 2841 inwoners, waarvan 2654 Gereformeerden.

Voor ditmaal was men dus met den schrik vrijgekomen; maar de luitenant had bij alle duivels uit de hel gezworen, dat als hij nog eens gezonden werd de Scholtianen er anders van lusten zouden. Op tweeërlei wijze hielpen dus de vijanden de gemeente der Afgescheidenen te Bunschoten zich uitbreiden: door vrome godsdienstoefeningen en door barbaarsche vervolging.