United States or Malaysia ? Vote for the TOP Country of the Week !
Evenwel trad een deel van de armenische Christenheid niet tot deze vereeniging toe: en zoo ontstond, nevens de katholieke of geünieerde armenische kerk, ook eene afgescheidene of schismatieke, die het oude monophysitische dogma omtrent de natuur van Christus vasthoudt, en overigens in ritus en inrichting het meest tot de oude grieksche kerk nadert.
Ik stel mij voor, mijn verhaal te besluiten met de beschrijving van een reis, welke ik vervolgens ondernam, door die streken, waar het armenische volk althans een zweem van een eigen volkskarakter heeft bewaard. Feitelijk is uit een administratief oogpunt van een land Armenië geen sprake meer.
Deze man was niet wel bij het hoofd en verbeeldde zich een zeer gewichtig personage te zijn; maar in plaats van zich nu uit te geven voor den mythischen Haïk, den goddelijken Sint-Gregorius of een ander groot man uit de armenische geschiedenis, had hij zich in het hoofd gezet dat hij Koning Matthias was, een der helden van Hongarije.
De armenische huizen onderscheiden zich in hunne bouworde door niets van de hongaarsche huizen, en doen volstrekt niet denken aan de woningen van Erivan en Ordubad; maar zij hebben boven die van Kolosvar althans dit vooruit, dat zij niet omzoomd zijn door stinkende riolen: men vindt in de straten geen stilstaande poelen, en de stad bezit, op een eiland in den Szamos, een openbaren tuin met fraai geboomte en heestergewas, met een theater en een muziektent.
Onder de regeering van Nadir-Shâh werd de toestand schier onhoudbaar. Gedurende een vol jaar moest de armenische kolonie een schatting opbrengen van dertig-duizend francs per dag; en toen het eindelijk onmogelijk geworden was, die som bijeen te brengen, liet de despoot twintig der voornaamste inwoners ter dood brengen.
Wat het voorkomen der armenische steden betreft, deze zijn, van naderbij beschouwd, al zeer teleurstellend. Gewoonlijk verwacht men, nog half onder den indruk van Oostersche reisbeschrijvingen door lieden, die grootendeels uit hun verbeelding hebben geput of na een bezoek aan de een of andere bekoorlijk gelegen kustplaats, hier wonderen van schilderachtige kleurenpracht te zullen ontdekken.
Wel heerschen onder hen nog oude heidensche gebruiken, zooals aanbidding van de maan, en vereering van bepaalde boomen en bronnen; naast christelijke geloofsvormen, zooals het teeken des kruises, een bewijs, dat zij den invloed hebben ondergaan van armenische of nestoriaansche zendelingen, eer zij zich tot den Islam bekeerden.
Het is zonderling, dat niemand schijnt te beseffen, hoe juist hierin de oplossing der armenische quaestie schuilt, en hoe de oprichting van goede volks- en ambachtsscholen de zegenrijkste gevolgen zou kunnen hebben. Want gemeenschappelijke geestesarbeid is het, die het meest ertoe bijdraagt, de geschillen tusschen de volkeren te vereffenen.
Overigens maken de turksche bouwwerken altoos een treurig figuur naast de kunstvoortbrengselen hunner meer begaafde naburen. Wat de Armeniërs in Van, waar zij zoolang geheerscht hebben, moeten hebben gebouwd, is klaarblijkelijk door de Turken verwoest; slechts de graven van een kerkhof dragen hier de eigenaardig armenische kegelvormige bedekking.
Als het noodig was geweest, had ik wel acht dagen willen wachten op deze gelegenheid, want ik stelde mij veel voor van dat juweel der armenische bouwkunst, dat op dit kleine eiland was bewaard. Mijn verwachtingen werden geenszins teleurgesteld.
Woord Van De Dag