United States or United Kingdom ? Vote for the TOP Country of the Week !


Deze absolute staatsmacht was in hunne oogen de gevaarlijkste vijand; en om zich tegen dien vijand in veiligheid te stellen, zou een stembiljet hun al een bijzonder zwak wapen zijn toegeschenen. Zij schermden veel minder dan wij met het abstracte begrip der vrijheid, maar waakten met grooten ernst en ijver voor de handhaving hunner praktische vrijheden.

Maar voor ons, in dezen tijd van exacte wetenschap, nu alles meer en meer wordt herleid tot louter mechanische beweging, en de abstracte begrippen van stof en kracht die wij telkens gebruiken zonder eigenlijk zelven te weten wat wij daaronder verstaan; alle vroegere fantastische voorstellingen van leven en bewustzijn en persoonlijk handelen verdrongen hebben; wat kan voor ons de natuur te beteekenen hebben?

Zoo groot is de macht van plaatselijke kennis en slimheid over abstracte wetenschap en ervaring. Mijn laatste slagen te huis had mijn zelfvertrouwen in niet geringe mate ontwikkeld. Aan schijnbare zedigheid paarde ik eene onovertroffen schaamteloosheid en hierin won ik het verre van mijne tijdgenooten. Ik meen hiermede van mijne jongensjaren voor goed te kunnen afstappen.

Bij Plotinus domineert het abstracte, bij Iamblichus het persoonlijke. Immers eene zoodanige ons aangeboren voorspellingsgave treedt bij ons op ten gevolge van scherpte van waarneming of ten gevolge van sympathie of ten gevolge van eenige andere samenwerking van natuurlijke krachten en heeft niets eerbiedwaardigs of bijzonder verhevens."

Veel ingang hebben intusschen deze en dergelijke meeningen nimmer gevonden. Hetzij bewust, hetzij instinctief, heeft men ten allen tijde begrepen, dat er onderscheiden moet worden tusschen een esthetisch en een erotisch ideaal, en dat het erotisch ideaal in het leven der liefde een geheel andere factor is dan het abstracte esthetische ideaal van geslachtlooze schoonheid.

Wij lezen dan: "Mozes, een Ingewijde in de Egyptische Mystagogie, grondde de godsdienstige mysteriën van het nieuwe volk dat hij schiep, op dezelfde, van dezen Siderischen Cyclus afgeleide, abstracte formules, verzinnebeeld door den vorm en de afmetingen van den Tabernakel, dien hij, naar men veronderstelt, in de woestijn bouwde.

Maar juist in die strenge verbijzondering van elken staat als iets zelfstandigs ligt iets echt middeleeuwsch, en de uitwerking van die plichtenleer heeft dat abstracte en algemeene, dat nergens in de werkelijke sfeer van het behandelde beroep zelf binnen leidt.

Op geestelijk gebied is de abstracte gods-idee de spiegel van werkelijke maatschappelijke verhoudingen, op moreel gebied is de godsdienst noodig als "de breidel der rijken en de troost der armen" gelijk Rousseau het zeer juist uitdrukte.

Voor den een is deze bewering doodalledaagsch, voor den ander eene onduidelijke, abstracte redeneering, voor een' derde eene fantasie en eene onmogelijkheid. Wij zouden ons niet veroorloofd hebben de rust der paedagogen-theoretici te verstoren, en eene overtuiging te uiten die in tegenspraak is met de geheele wereld, indien wij ons wilden bepalen tot de uitgave dezer artikelen.

Het is onmogelijk het schijnbaar zoo abstracte en ook voor wien er niet aan gelooft zoo verheven diepzinnige leerstuk der Eucharistie, op eenvoudiger en aangrijpender wijze voor te stellen. De Jacobsladder, die den hemel met de aarde verbindt, staat opgericht: God woont onder de menschen.