Flumineo Libycam turbabat in aggere pubem; Cristæ nomen erat: bis terni juncta ferebant Arma senem circa nati; pauperque penatum, Sed domus haud obscura Tuder, notusque per Umbros 95 Bellator populos, factis et cæde docebat Natorum armigeram pugnas tractare cohortem.

Anne pudet cœpti? pudet ominis? en bona virtus, Primitiæque ducis! Taline inplere paramus Italiam fama? tales præmittere pugnas?» Adcensæ exsultant mentes, haustusque medullis 345 Hannibal exagitat, stimulantque sequentia bella. Invadunt manibus vallum, cæsasque relinquunt Dejecti muris dextras. Subit arduus agger, Inponitque globos pugnantum desuper urbi.

Ex illo primis anni celebrata diebus 200 Per totam Ausoniam venerando numine culta est. Hanc postquam in tristes Italum Saturnia pugnas Hortata est, celeri superum petit æthera curru, Optatum Latii tandem potura cruorem. Diva Deæ parere parat, magnumque Libyssæ 205 Ductorem gentis nulli conspecta petebat.

Nonne vides, quum vicinis auditur in arvis, 50 Quam subitus linquat pallentia corpora sanguis? Quamque fluant arma ante tubas? cunctator et æger, Ut rere, in pugnas Fabius quoscumque sub illis Culpatis duxit signis, nunc arma capessunt.

Haec germanus Eryx quondam tuus arma gerebat; sanguine cernis adhuc sparsoque infecta cerebro; his magnum Alciden contra stetit; his ego suetus, dum melior vires sanguis dabat, aemula necdum temporibus geminis canebat sparsa senectus. Sed si nostra Dares haec Troius arma recusat, idque pio sedet Aeneae, prohat auctor Acestes, aequemus pugnas.

Olli sublimes armis animisque refecti, hic gladio fidens, hic acer et arduus hasta, adsistunt contra certamina Martis anheli. Iunonem interea rex omnipotentis Olympi adloquitur fulva pugnas de nube tuentem: 'Qua iam finis erit, coniunx? Quid denique restat? Indigetem Aenean scis ipsa et scire fateris deberi caelo fatisque ad sidera tolli. Quid struis, aut qua spe gelidis in nubibus haeres?

Cryxus, ut in tenui spes, exiguumque salutis, Armat contemtu mentem necis: horrida barba Sanguinea rutilat spuma, rictusque furentis 250 Albet, et adfuso squalent a pulvere crines. Invadit Tarium, vicino consule pugnas Miscentem, sævisque virum circumtonat armis.

Ille tegit clipeo fusum per membra cruorem, Tardaque paulatim et dubio vestigia nisu Alternata trahens, aversus ab aggere cedit. 555 Nox tandem optatis terras pontumque tenebris Condidit, et pugnas erepta luce diremit.

Eminus hos: gladio Sapharum, gladioque Monæsum, Et Morinum pugnas æris stridore cientem, 605 Dexteriore gena sedit cui letifer ictus, Perque tubam fixæ decurrens vulnere malæ, Extremo fluxit propulsus murmure sanguis. Proximus huic jaculo Nasamonius occidit Idmon.

Sed quænam ira Deûm? consul datus alter, opinor, Ausoniæ est, alter Pœnis: trahit omnia secum, Et metuit demens, alio ne consule Roma Concidat: e Tyrio consortem adcite Senatu; 335 Non tam sæva volet: nullus, qui portet in hostem, Subficit insano sonipes: incedere noctis, Quæ tardent cursum, tenebras dolet, itque superbus Tantum non strictis mucronibus, ulla retardet Ne pugnas mora, dum vagina ducitur ensis. 340 Tarpeiæ rupes, cognataque sanguine nobis Tecta Jovis, quæque arce sua nunc stantia linquo Mœnia felicis patriæ, quocumque vocabit Summa salus, testor, spreto discrimine iturum.