1 - 10 a 28
Quos inter motus somni vanosque tumultus, Dedita per noctem reliquo cum milite castra Nuntiat, et prædam pleno trahit agmine Mago. Huic ductor lætas Tarpeio vertice mensas 375 Spondenti, quum quinta diem nox orbe tulisset, Celatis Superum monitis clausoque pavore, Vulnera et exhaustas sævo certamine vires, Ac nimium lætis excusat fidere rebus.
Ibant obscuri sola sub nocte per umbram, perque domos Ditis vacuas et inania regna: quale per incertam lunam sub luce maligna est iter in silvis, ubi caelum condidit umbra Iuppiter, et rebus nox abstulit atra colorem.
Continuo venti volvunt mare, magnaque surgunt aequora; dispersi iactamur gurgite vasto; involvere diem nimbi, et nox umida caelum abstulit; ingeminant abruptis nubibus ignes. Excutimur cursu, et caecis erramus in undis. Ipse diem noctemque negat discernere caelo, nec meminisse viae media Palinurus in unda. Tris adeo incertos caeca caligine soles erramus pelago, totidem sine sidere noctes.
Nox erat, et terris animalia somnus habebat: effigies sacrae divom Phrygiique Penates, quos mecum a Troia mediisque ex ignibus urbis extuleram, visi ante oculos adstare iacentis in somnis, multo manifesti lumine, qua se plena per insertas fundebat luna fenestras; tum sic adfari et curas his demere dictis: 'Quod tibi delato Ortygiam dicturus Apollo est, hic canit, et tua nos en ultro ad limina mittit.
Ille tegit clipeo fusum per membra cruorem, Tardaque paulatim et dubio vestigia nisu Alternata trahens, aversus ab aggere cedit. 555 Nox tandem optatis terras pontumque tenebris Condidit, et pugnas erepta luce diremit.
Incubuere mari, totumque a sedibus imis una Eurusque Notusque ruunt creberque procellis Africus, et vastos volvunt ad litora fluctus. Insequitur clamorque virum stridorque rudentum. Eripiunt subito nubes caelumque diemque Teucrorum ex oculis; ponto nox incubat atra. Iutonuere poli, et crebris micat ignibus aether, praesentemque viris intentant omnia mortem.
Nox erat, et terras animalia fessa per omnis alituum pecudumque genus sopor altus habebat: cum pater in ripa gelidique sub aetheris axe Aeneas, tristi turbatus pectora bello, procubuit seramque dedit per membra quietem. Hic locus urbis erit, requies ea certa laborum ex quo ter denis urbem redeuntibus annis Ascanius clari condet cognominis Albam.
Quantum instar in ipso! Sed nox atra caput tristi circumvolat umbra. Tum pater Anchises, lacrimis ingressus obortis: 'O gnate, ingentem luctum ne quaere tuorum; ostendent terris hunc tantum fata, neque ultra esse sinent. Nimium vobis Romana propago visa potens, Superi, propria haec si dona fuissent.
Huc casta Sibylla nigrarum multo pecudum te sanguine ducet: tum genus omne tuum, et quae dentur moenia, disces. Iamque vale: torquet medios Nox humida cursus, et me saevus equis Oriens adflavit anhelis. Dixerat, et tenuis fugit, ceu fumus, in auras.