Iliaci cineres et flamma extrema meorum, testor, in occasu vestro nec tela nec ullas vitavisse vices Danaum, et, si fata fuissent ut caderem, meruisse manu. Divellimur inde, Iphitus et Pelias mecum, quorum Iphitus aevo iam gravior, Pelias et volnere tardus Ulixi; protinus ad sedes Priami clamore vocati. Hic vero ingentem pugnam, ceu cetera nusquam bella forent, nulli tota morerentur in urbe.

Illum exspirantem socii atque extrema gementem obliti ignoto camporum in pulvere linquunt, Opis ad aetherium pennis aufertur Olympum. Prima fugit domina amissa levis ala Camillae; turbati fugiunt Rutuli, fugit acer Atinas disiectique duces desolatique manipli tuta petunt et equis aversi ad moenia tendunt.

At si quid umquam tale concupiveris, Iocose Maecenas, precor 20 Manum puella savio opponat tuo, Extrema et in sponda cubet. Lupis et agnis quanta sortito obtigit Tecum mihi discordiast, Hibericis peruste funibus latus Et crura dura compede. Licet superbus ambules pecunia, 5 Fortuna non mutat genus.

Ab Iove principium generis, Iove Dardana pubes gaudet avo, rex ipse Iovis de gente suprema, Troius Aeneas, tua nos ad limina misit. Quanta per Idaeos saevis effusa Mycenis tempestas ierit campos, quibus actus uterque Europae atque Asiae fatis concurrerit orbis, audiit et siquem tellus extrema refuso summovet oceano et siquem extenta plagarum quattuor in medio dirimit plaga solis iniqui.

Dardanidae contra turris ac tota domorum culmina convellunt; his se, quando ultima cernunt, extrema iam in morte parant defendere telis; auratasque trabes, veterum decora alta parentum, devolvunt; alii strictis mucronibus imas obsedere fores; has servant agmine denso. Instaurati animi, regis succurrere tectis, auxilioque levare viros, vimque addere victis.

27. Hōrum adventu tanta rērum commūtātio est facta ut nostri, etiam qui vulneribus cōnfecti prōcubuissent, proelium redintegrārent; equites vēro, ut turpitūdinem fugae virtūte dēlērent, omnibus in locis pūgnae se legiōnāriis mīlitibus praeferrent. At hostes etiam in extrēma 5 spe salūtis māximam virtūtem praestitērunt; nam cum prīmi eōrum cecidissent, proximi iacentibus comitibus īnsistēbant atque ex eōrum corporibus pūgnābant; hīs dēiectis et coacervātis cadāveribus, cēteri ut ex tumulo tēla in nostros cōniciēbant et pīla intercepta remittēbant: 10 ut iūdicāri dēbēret nōn nēquīquam tantae virtūtis homines ausos esse trānsīre lātissimum flūmen, ascendere altissimas rīpas, subīre inīquissimum locum; quae facilia

Denique etiam virum suum jam in extrema vita ejus temporali lucrata est tibi, nec in eo jam fideli planxit quod in nondum fideli toleraverat. Erat etiam serva servorum tuorum.

Incredibili celeritate magno spatio paucis diebus confecto, cum iam pecus atque extrema impedimenta a nostris tenerentur, ipsi densiores silvas peterent, eius modi sunt tempestates consecutae uti opus necessario intermitteretur et continuatione imbrium diutius sub pellibus milites contineri non possent.

Volvitur ille solo: nam pronum effundit in armos Fata extrema ferens abies, rapiturque pavore 255 Tractus equi, vinctis connexa ad cingula membris. Longa cruor sparso linquit vestigia campo, Et tremulos cuspis ductus in pulvere signat.

Et hæc non flebam, sed flebam Didonem "exstinctam, ferroque extrema secutam ," sequens ipse extrema condita tua, relicto te, et terra* iens in terram: et si prohiberer ea legere, dolerem, quia non legerem quod dolerem. Talis dementia honestiores et uberiores litteræ putantur, quam illæ quibus legere et scribere didici.