United States or Finland ? Vote for the TOP Country of the Week !


Στη Δύση όμως δεν ανακατεύτηκε το εθνικό, δηλαδή το πατριωτικό στοιχείο με το θρησκευτικό. Εκεί τον πήρανε το Χριστιανισμό σαν απλή θρησκεία, τον έκαμαν ιεραρχικό, τονέ γύρισαν όργανο πολιτισμού κ' εξουσίας, και τίποτις πιώτερο. Εμείς όμως τον κάμαμε κι αποθήκη για όσα λαμπρά απομεινάρια μπορέσαμε και μαζέψαμε από το γκρεμισμένο μας έθνος.

Και μπορούμε μα την αλήθεια να πούμε πως ο Εθνισμός, καθώς άλλοτε θέλοντας καταδίωχνε με βάσανα το Χριστιανισμό, τώρα μη θέλοντας τονέ φοβέριζε με όπλο φοβερό, με την τέχνη εκείνη που μπορούσε να σκίζη τρίχες, μα και βαθιόρριζα δέντρα να ρίχνη· με την ξεπεσμένη του τη φιλοσοφία, που αργαστήρι της ξακουσμένο σταθηκε η μεγαλονόματη η Αλεξάντρεια.

Μα ο δυνατόγνωμος Παύλος γλήγορα τις έσπασε τις φαρισαϊκές αυτές αλυσίδες κι ακολουθώντας τα θεϊκά λόγια «πορεύου, ότι εγώ εις έθνη μακράν εξαποστελώ σε», πρώτος έκαμε το Χριστιανισμό παγκόσμιο χτήμα και παγκόσμια σωτηρία. Άκουγαν το κήρυγμά του οι αποσταμένοι λαοί κι αναγάλλιαζαν.

Φέρνοντας την Αθήνα στην Πόλη μας προστατεύανε μαζί με το χριστιανισμό και τη γλώσσα. Άλλο έργο του Μικρού Θεοδοσίου είταν ο νέος Κώδικας που στα 429 διάταξε να συνταχτή από εννιά διαλεχτούς νομικούς του καιρού του.

Παράτολμα πηδήματα δεν εννοούσε να κάμνη μήτε ριζικές αλλαγές να φέρνη στα σύχρονά του συστήματα· μα μήτε είταν ο κατάλληλος, αφού το νάθρεφε μεγάλη ευλάβεια προς το Χριστιανισμό δε θα πη πως είχε χωνεμένα κι όλα τα ηθικά στοιχεία της νέας θρησκείας. Ο Κωσταντίνος δεν είταν άνθρωπος μήτε γραμματισμένος μήτε θεωρητικός. Στα θεωρητικά μάλιστα, καθώς αργότερα θα δούμε, είταν και κάμποσο πεζός.

Ως εδώ πάει καλά· μα εκείνο που μας κάμνει το κίνημά του σπουδαίο είναι που μόλις σήκωσε πόλεμο με τον Κωστάντιο, κι αρνήθηκε φανερά του Χριστού την πίστη. Και καθώς έφερνε τους λεγεώνες του στην Ανατολή, μάζευε κ' εθνικούς προφήτες, μάγους, κ' ιεροφάντηδες, να πολεμήσουνε το χριστιανισμό πια τώρα κι όχι τον Αυτοκράτορα.

Κ' έλειπαν όλ' αυτά επειδής έλειπαν από τη βυζαντινή τη ζωή. Ψυχή της ζωής εκείνης είταν ο συντηρητισμός, σε όλα όσα πήραν είτε από τη Ρώμη είτε από το χριστιανισμό είτε κι από την Ασία. Συντηρητισμός που πρέπει να τονέ σεβούμαστε, επειδή πολλά μας φύλαξε κι' από πολλά μας γλύτωσε. Από της Νίκαιας τη σύνοδο ακόμα είταν κανονισμένο σε τι λογής τύπους απάνω έπρεπε να ζουγραφιέται ο Χριστός.

Στους θαυμάσιους διαλόγους του ο Πλάτων απέδωσε την διδασκαλία του Σωκράτους και διατύπωσε εξαιρετικής γενικότητας δικές του θεωρίες για τον κόσμο και για τον άνθρωπο, για την ψυχή και για τον νου, για την πολιτεία και για την ηθική, επηρεάζοντας βαθύτατα τον Χριστιανισμό και τις ηθικές και κοινωνικές αντιλήψεις των νεωτέρων χρόνων ως τις μέρες μας.

Άλλο ένα, που από τη μια απαγόρευε κάθε είδος μαγεία και μαγκανία, κι από την άλλη άφινε να μαντεύουν ακόμα τα μέλλοντα από τα σπλάχνα των ζώων. Τέτοιες ανακατωσιές δεν μπορούσανε να λείψουν. Η καρδιά του όμως πήγαινε πάντα με το Χριστιανισμό, κι αυτό είταν κάτι για τους λαούς του. Ας ξανάρθουμε τώρα στο Λικίνιο. Δεν μπορούσε ο Λικίνιος να την ξεχάοη την ταπείνωσή του.

Στους θαυμάσιους διάλογους του ο Πλάτων απέδωσε την διδασκαλία του Σωκράτους και διατύπωσε εξαιρετικής γενικότητας δικές του θεωρίες για τον κόσμο και για τον άνθρωπο, για την ψυχή και για τον νου, για την πολιτεία και για την ηθική, επηρεάζοντας βαθύτατα τον Χριστιανισμό και τις ηθικές και κοινωνικές αντιλήψεις των νεωτέρων χρόνων ως τις μέρες μας.